Aardappelteelt; de nieuwe oogst – De afgelopen maanden reed ik vaak langs de aardappelvelden van de familie Hoitsma, die o.a. vlak aan de snelweg liggen, op weg naar mijn werk. Eerst nog kale velden met lange bruine rijen. Maar na een paar maand waren het prachtige bloemenvelden met roze en witte bloemen. Wat een schitterend gezicht was dat.
Het was alweer een tijdje geleden dat ik daar op bezoek was voor het vehaal over de aardappelteelt. Dat verhaal lees je hier. En zo was daar opeens eind juli een berichtje dat het tijd was om te beginnen met het oogsten van de nieuwe aardappelen. Of wij van Lekker Tafelen daar weer bij wilden zijn om het verhaal verder te vertellen. Daar kwam uiteraard een volmondig ja op.
Aan de keukentafel
Helaas begint dit interview niet idyllisch op een prachtig akker met allemaal aardappelbloemen maar aan de keukentafel met buiten miezerregen en grauwe luchten. Het is typisch een Nederlandse zomer, was het de dag ervoor nog zonnig, vandaag een trieste dag. Gelukkig gebeurt er buiten het oogsten van de aardappelen om nog veel meer voordat wij van deze aardappelen kunnen genieten. Eerst gaan we terug naar het moment dat de aardappel lekker warm in de grond lag te groeien.
Aardappelteelt; wat er ondertussen gebeurde
Tussen het moment van het poten van de aardappel en het oogsten zit nog veel werk, meer dan je zou denken. Zo worden de ruggen (rijen op de akker) na een paar weken opgehoogd zodat de aardappel meer ruimte heeft maar ook het onkruid wordt tegengehouden. Door het het kiemende onkruid te bedelven onder aarde groeit hij langzamer en krijgt de aardappel een betere start. Een stukje natuurlijke onkruidbestrijding. Ook krijgt de grond zo meer voedingsstoffen want aardappelen hebben veel losse grond nodig.
Daarna wordt er bijna wekelijks een stukje chemisch bestreden. Vooral dé aardappelziekte is een boosdoener, de echte naam voor deze ziekte is tongbrekend, dus daar beginnen we maar niet aan. “Bestrijden? er is bijna geen ontkomen aan bij het telen op grote schaal” aldus dhr. Hoitsma. Hij zou graag een alternatief hebben maar dat is er helaas nog niet. Ze leren veel van de biologische teelt waar ze meer ruimte hebben om te experimenteren milieuvriendelijke bestrijding. Het klinkt wellicht naar, chemische bestrijding, het is helaas wel nodig. Wel proberen ze het op een zo milieuvriendelijke mogelijke manier te doen door zo min mogelijk middel te gebruiken en spaarzaam te sproeien. Vervolgens lopen ze in juni langs de rijen om zieke planten eruit te halen, dit is vooral voor de toekomstige pootaardappelen belangrijk en gebeurt allemaal met de hand.
En dan in juli is het eindelijk zover, de eerste aardappelen kunnen geoogst worden. Daarvoor wordt de plant eerst doodgespoten. Dit zorgt ervoor dat de aardappelen niet meer verder groeien. Vervolgens blijft de akker nog 2 a 3 weken een dorre boel. In die tijd wordt de schil steviger onder de grond. Deze kunnen dan straks direct machinaal geoogst worden.
Nieuwe oogst aardappelen
Wat mij ontzettend verbaasde is dat de eerste 2 a 3 weken de nieuwe oogst met de hand gedaan wordt. Dhr. Hoitsma vertelt dat dit is omdat de schil van de aardappel nog ontzettend dun is en wat los zit. Als je hem machinaal zou oogsten dan zou de aardappel teveel beschadigen. Verder worden deze aardappelen handmatig met een zeef gecontroleerd en op formaat gesorteerd i.p.v. met de sorteerband. Dit handwerk maakt ook dat nieuwe aardappelen duurder zijn dan aardappelen die later in het jaar worden geoogst.
Als de schil stevig genoeg is gebeurt dit sorteren via een sorteerband. Deze komen via die sorteerband in een klein hokje boven in de loods waar men de aardappelen eerst controleert met de hand en daarna worden ze automatisch gesorteerd in bakken via zeven. Vervolgens gaan ze via de band weer naar beneden in de juiste bak.De kleine aardappelen worden eruit gesorteerd en krijgen een leven als pootaardappel waar de cyclus weer opnieuw begint. De aardappelen die groot genoeg zijn gaan naar de aardappelgroothandel om van daaruit naar de winkels te gaan. Maar de familie Hoitsma verkoopt deze aardappelen van eigen aardappelteelt natuurlijk ook zelf aan de deur.
Het grote voordeel daarvan is dat je persoonlijk advies krijgt welke aardappel het meest geschikt is voor jou. Dhr. Hoitsma probeert echt te kijken wat voor aardappel jij het lekkerste vindt net als je dat ook bij de meeste groenteboeren zult ervaren. Zijn belangrijkste advies? “Wees je bewust van welk aardappelras jij lekker vindt, i.p.v. zomaar een zak uit een schap te pakken op kooktype”. En daar slaat hij de spijker op de kop, want ik beloof je dat als je dat weet, dan zul je veel vaker onze gele vriend op tafel zetten.
Tafel Lekker en bewust!
