Grappig, vroeger at ik regelmatig biest, maar nu? Nee, nu heb ik het in geen tijden gegeten. Waarom niet? Gewoon omdat biest eenvoudig weg niet te koop is in de winkel. Voor melk, yoghurt, en alle andere zuivelproducten gaan we naar de winkel en daardoor verliezen we het contact met de boer. Biest is zo’n product wat je misloopt. En wat is dat jammer.
Gelukkig kwam ik contact met iemand en vertelde hoe graag ik nog eens biest zou eten. Enige tijd later ging de telefoon. Een paar liter biest was speciaal voor mij gereserveerd. Blijer had men me op dat moment niet kunnen maken geloof ik. Een stukje jeugdherrinnering en een hernieuwde ervaring met een prachtig zuivelproduct rijker willen we dat natuurlijk graag met jullie delen.
Biest, wat is het eigenlijk? Biest is een zuivelproduct van de melkkoe. Maar biest is speciaal omdat het de eerste melk is die de koe geeft na de geboorte van een kalf. Eigenlijk een beetje krachtvoer van moedertje natuur. Biest heeft een veel stevigere structuur dan melk en wordt dan ook niet gedronken maar als pap gegeten.
Tip: Ben je liefhebber van biest? Je kunt er langer van genieten. Ongewelde biest kun je namelijk prima invriezen! Zo kun je op een later tijdstip nog eens biest eten.
Voor gebruik moet je biest wel wellen. Velen weten niet meer wat wellen is, maar het is zo eenvoudig. Wellen is niets anders als een product verwarmen zonder het te laten koken. Hoe doe je dat? Biest in een pan, vuur laag houden, en roeren. Vooral veel roeren. Je ziet dat de structuur van de biest na enige tijd wijzigt. Er ontstaan wat lichte vlokken in de biest. Schiften noemen we dat. Hoe schoner je pan, en hoe minder je tegen het kookpunt aan komt hoe minder de biest schift. Zodra de biest dikker wordt en/of wat schift, kun je de pan van het vuur halen. Zet de pan vervolgens in koud water en laat al roerend afkoelen. That’s all!
Traditioneel wordt de biest gegeten met een flinke schep suiker en stukken beschuit. Gewoon als stevige pap, dat is wat de boeren nodig hadden. Je kunt de beschuit ook weglaten. Commercieel is biest niet, vandaar dat je het ook nooit tegenkomt in recepturen. Het is geen massaproduct en niet voor iedereen verkrijgbaar. De commercie laat het links liggen, maar culinair is er van alles mee mogelijk. Kijk maar:
Biest neutraal
De pure smaak van biest is wat wrang. Deze proef je het beste door de biest alleen te wellen en er geen ingrediënten aan toe te voegen.
Biest met suiker
De wrange smaak van biest hef je op door het zoeter te maken. Dit kan door er suiker of honing door te scheppen. Er ontstaat dan een zoetere pap die je kunt vergelijken met bijvoorbeeld havermout.
Biest met suiker en beschuit
De traditie vraagt om beschuit in de biest. Zoet de biest eerst met suiker en verdeel er dan in stukken gebroken beschuiten over. De beschuit wordt zacht in de biest en het geheel vormt een voedzame lekkernij.
Biest met honing en muesli
In plaats van suiker kun je biest ook zoeten met honing of ahornsirooop. Schep wat muesli in een glas en doe er de gezoete biest op. Garneer met wat vers fruit en serveer als voedzaam en speciaal ontbijt.
Biest met perziken en kaneel
Natuurlijk kun je ook met fruit variëren. Schep de met honing of suiker gezoete biest in een schaaltje, strooi er wat muesli op en leg er een halve perzik naast. Strooi er vervolgens wat kaneel over.
Biest met muesli en banaan
Ook met banaan heb je een mooie combinatie. Doe wat muesli in een glas, giet de biest er op en garneer met schijfjes banaan. Maak af met een garneerchocolaatje en stuif er wat cacaopoeder over.
Biest met chocoladerijst en banaan voor de kids
Op dezelfde manier maak je voor kinderen een verrassend gerechtje. Waarom zou je hun deze lekkernij ook onthouden? Vul glaasjes met biest, verdeel er wat gepofte chocoladerijst over en maak af met plakjes banaan. Een leuke lepel er in en kinderen ervaren dit als een lekker toetje.
Biest met dadelreepjes en geroosterde kokos
Liefhebbers kunnen ook reepjes dadels door de biest scheppen en er vervolgens wat geroosterde kokos over strooien. Zo geven we de biest een oosters tintje mee.
Biest met aardbeien of ander fruit
Biest kun je altijd serveren met vers fruit. Gezoete biest in een glas of schaaltje en het fruit erover verdelen. Al dan niet met muesli. Experimenteer zoals jij het lekker vindt.
Pannenkoeken van biest
En ja, van biest kun je ook pannenkoeken bakken. De kinderen maken dan op een hele andere manier kennis met biest. Gebruik voor de pannenkoeken gewoon je normale recept maar vervang de melk door biest. De pannenkoeken die je hiervan bakt zijn vele malen voedzamer dus bak er wat minder als dat je gewend bent. Ook deze pannenkoeken kun je weer met allerlei zoete ingrediënten combineren. Lees hiervoor ook ons artikel over pannenkoeken van de molenaar.
Zomaar een paar wilde ideeën. Je kunt oneindig experimenteren als je dit doorkrijgt, maar helaas is biest niet zo vaak beschikbaar, dus je zult dubbel moeten genieten als je een emmertje te pakken krijgt.
 |
 |
Hallo,
Mijn moeder maakte vroeger een soort biesttaart? Als het uit de oven kwam, was het gelig aan de bovenkant, en als ze er dan een punt uithaalde leek de binnenkant een gatenkaas weet iemand hoe je dat maakt?
Wij hebben echt geen idee Grietje, als we het ooit tegenkomen laten we dat weten. Maar misschien weet één van onze lezers het.
Mijn moeder maakte er altijd pannenkoeken van. Geen idee hoe ze het deed. Eerst wellen of rauw. Ik vind hier geen duidelijkheid? Net twee liter biest gehaald (de melk was nog warm dus verser kan het niet.) Wat ook niet duidelijk is voor mij moet ik het eerst wellen en dan invriezen of kun je het ook gewoon direct invriezen?
Eerst wellen Jan, in beide gevallen.
In Heemstedes bij boer van der hulst, bij Hageveld in de buurt kun je biest krijgen
Krijgen nog wel Marli, zo’n boer zoek ik ook ?
beste lezer
nog even wat weetjes
als ik de temperatuur constant op tachtig graden wil houden hang ik de pan met rauwe biest in een grotere pan
kokend water , dan komt de (slag)roomsmaak het best naar voren en de biest schift niet maar dikt gelijkmatig in.
dat indikken komt omdat de de eerste vier melkmalen veel meer vet en eiwit bevatten dan de melk erna.en eiwit zorgt voor het indikken.. de mensen die het zielig vinden kan ik gerust stellen want het eerste maal biest is altijd voor het kalf omdat er vaak wat bloed inzit. de lekkerste biest krijg je van het tweede en derde maal het vierde maal bevat al veel minder eiwit en dikt dan niet meer voldoende in. en dan .hoera , komen de biest pannenkoeken inzicht.
ik hoop dat de auteur van deze pagina niet boos of geirriteerd is. dat is nooit mijn bedoeling. ik hoop dat jullie er wat aan hebben of het leuk vinden,als dit niet zo is diorect wegpleuren -smijten gooien of wissen. beter dan je druk maken wout klein
Ik ben blij met uw receptjes met biest. Ik krijg regelmatig biest van de boerderij waar ik naast woon en wilde wel eens iets anders dan biest met suiker en beschuit, dus uw variaties zijn hier meer dan welkom.
Tip om iets makkelijker aan biest te kunnen komen: bij veel boerderij-/landwinkels kunt u biest gewoon bestellen en als u een veeboer kent, kunt u er ook altijd naar vragen.
En voor de mensen die het zielig vinden dat het de eerste melk van het kalf is: De moederkoe geeft de eerste 2 dagen zóveel biest dat het voor een kalf gewoon veel teveel is. Pas als er een tweeling wordt geboren zou alle biest voor de kalveren kunnen zijn, maar dan moeten die nog steeds heel erg veel eten.
Leuk dat je dit deelt Ingrid en fijn dat we hebben kunnen helpen ?
biest is het lekker als de koeien aan het wintervoer staan als ze weer aan het gras zijn is de smaak heel anders (wranger) en ruikt sterker bij berijden
dit staat eigelijk nergens te lezen op internet
Wat ook lekker is, is chocolade biest. Meet 1 liter biest af en houdt hiervan een beetje achter. Zeef 40 gram cacaopoeder, meng dit met 100 gram kristalsuiker en giet hierbij de achtergehouden biest: roer dit goed door. Wel de biest (welpunt is 80 graden). Doe het vuur uit. Giet het cacaomengsel bij de biest en roer het geheel goed door. Doe het vuur weer aan en breng de biest weer tot 80 graden en klaar is de biest. Vervang eventueel een deel van de kristalsuiker door vanillesuiker.
Wanneer je de biest net iets te ver hebt geweld, kun je dit verhelpen door een paar tellen met een staafmixer te mixen.
Wat een leuk idee Gea. Als biest fan ga ik dat zeker ook eens proberen.
Hallo
Kun je gewelde Biest na afkoeling nogmaals verwarmen ???
Alvast bedankt
Gr Jolanda
Op hele lage temperatuur opwarmen Jolanda. Tot maximaal 80 graden verhitten.
Goedemiddag,
Ik zou wel eens die biestpannekoeken willen proberen, maar moet ik de melk dan vervangen door gewelde of door ongewelde biest?
Met vriendelijke groeten, Eva.
Leuk Eva, we zijn heel benieuwd naar je ervaring. Maar altijd eerst wellen. Rauwe biest is niet geschikt voor consumptie.
Ik doe t met ongewelde biest, als je de pannekoek bakt wordt t verhit en is dus niet rauw, pannekoek minder vast, zwaar denk ik
Hallo, ik verkoop biest van de boerderij (melkveehouderij) van mijn broer. Ik heb een kleine website gemaakt http://www.biest.tk Daar staat wat meer info erover
Ik heb een paar liter ingevroren ongewelde biest gehad. Kan ik deze laten ontdooien en dan wellen en daarna dan weer invriezen in kleinere porties, zodat ik deze dan per portie kan ontdooien en opeten ??
wij krijgen best regelmatig een ingevroren liter biest van een oude vriendin die boerin is. ik vind het heerlijk! jammer dat het zo schaars is..
Als ik biest heb ingevroren, hoe moet het dan weer ontdooid worden?
Gewoon uit de diepvries halen? of terwijl het wordt opgewarmd?
Graag de oplossing.
Met dank, Bert
Ontdooi de biest in warm water. Gebruik geen kokend water of een magnetron. De temperatuur dient onder de 60 graden te blijven. Langzaam ontdooien in een pan warm water is de oplossing. Maak eventueel gebruik van een thermometer om de temperatuur te controleren.
Wij doen naast beschuit en suiker wat kaneel door onze biest, een lekkere variatie.
Hallo,
Ik woon in haarlem. En vroeg me af of er biest te krijgen is in de buurt van Haarlem/Amsterdam.
Groet,
Mick
Het is verstandig om gewelde biest niet langer dan een week te bewaren in de koelkast. Door het ‘wellen’ heeft de biest een hittebehandeling ondergaan en is daarmee bacterie vrij. Bewaren is dus geen probleem, maar invriezen is een betere optie.
Bedoel je dat de gewelde boest ook ingevroren kan worden?
Ja, dat kan
Dankjewel, en ook voor het artikel en alle reacties. VanVond geweld, morgen gaan we proeven
Lekker!
hallo,
was op internet aan het zoeken naar biest want ik heb net een liter gehad van een boer uit de buurt.
nu is mijn vraag hoelang ik het eigenlijk kan bewaren nadat het gewelt is?
dat van die pannekoeken is geen gek idee dat ga ik zeker proberen vanavond.
groeten,
Egon den Hartog