Chocolade, het ultieme bewijs van liefde
Binnenkort is het weer zover; Valentijnsdag. In veel winkels duiken de cadeauverpakkingen met hartjes al weer op en er is vooral veel chocolade te koop. Chocolade lijkt het ultieme bewijs van liefde te zijn. Daarnaast wordt het vooral cadeau gedaan aan vrouwen en hoor ik altijd verkondigen dat chocolade echt een vrouwen ding is. Maar hoe komt dit niet te versmaden bruine lekkers eigenlijk aan deze eervolle vermelding? Wat hebben chocolade liefde en vrouwen eigenlijk met elkaar te maken?
Hoe chocolade liefdesdrank werd
Chocolade als afrodisiacum, een idee dat de Azteken al hadden. Azteken koning Montezuma dronk dan ook speciaal een kop chocolade voordat hij een bezoek bracht aan zijn harem. Hieruit hebben de Spaanse ontdekkingsreizigers toen afgeleid, dat chocolade seksueel genot zou kunnen bevorderen. Deze associatie verspreide zich langzamerhand over heel Europa en heeft zelfs zo sterk post gevat, dat van Casanova, de veroveraar en minnaar bij uitstek, wordt gezegd, dat hij naar de chocolade greep om zijn veroveringen kracht bij te zetten. Hij moet wel erg overtuigd zijn geweest van de kracht van chocolade. Hij verkoos chocolade namelijk boven champagne, een drank met sterke amoureuze associaties.
Marquis de Sade
Een naam die we ook vaak tegenkomen als het over de genot bevorderende kwaliteiten van chocolade gaat, is de naam van Marquis de Sade. Deze 18e-19e eeuwse aristocraat en revolutionair is vooral bekend geworden door zijn erotische geschriften en zijn fervente strijd voor vrijheid. Vrijheid, vrij van moraal en religieuze beperkingen. Aan hem herinnert nog steeds ons woord ‘sadisme’.
Naast met een vrije seksuele moraal wordt de Marquis ook sterk met chocolade geassocieerd. Zo zou hij zó erg van chocolade hebben gehouden, dat hij zijn vrouw ten tijde van zijn gevangenschap om chocolade in allerlei vorm vroeg. Ook gaat het verhaal, dat hij een aristocratisch feestje volledig uit de hand heeft laten lopen, door de gasten stiekem chocolade en andere lust bevorderende middelen voor te zetten. Volgens de verhalen vielen zelfs de meest nette dames ten prooi aan de chocolade. Of het echt allemaal zo gegaan is? Of chocolade de opzwepende rol heeft gespeeld die de verhalen ons willen doen geloven? Het is maar zeer de vraag. Waarschijnlijk zijn de verhalen zwaar aangezet door de tegenstanders van de Marquis. Deze verhalen maken echter wel heel duidelijk dat chocolade als afrodisiacum stevig verankerd was in de samenleving van die tijd.
Het verhaal leeft voort.
Hoewel chocolade in de 20ste eeuw algemeen geaccepteerd werd als voedzaam voedingsmiddel, verscheen in 1905 in een Brits tijdschrift toch nog een oprechte waarschuwing aan de lezers, om toch vooral op te passen met de lustopwekkende krachten van chocolade. En ook tegenwoordig wordt chocolade vaak met liefde geassocieerd. Met name reclame en film hebben hierin een belangrijke rol gespeeld. Zo wordt chocolade veelvuldig voorgesteld als een stiekem en misschien wel een klein beetje fout genoegen. En dan vooral van vrouwen. Chocolade is dé weg naar het hart van de vrouw, zo doet de reclame ons geloven. Ook namen voor bonbons zoals ‘kus’, moeten ons hiervan overtuigen. De ultieme verankering van de relatie tussen chocolade, vrouwen en liefde werd tot stand gebracht door de verbeelding van de femme fatale in de films uit de jaren 30 van de vorige eeuw. De femme fatale, een blonde vrouw, liggend op een divan en gekleed in satijnen lakens, terwijl ze zich op haar gemak tegoed doet aan een doos chocolaatjes.
Waar of niet waar?
Verhalen te over dus. Maar is er ook een wetenschappelijke basis voor het idee dat chocolade een afrodisiacum zou zijn? In chocolade komt inderdaad een stofje voor dat ook door het menselijk lichaam wordt aangemaakt als we emotioneel genot ervaren. Niet zo’n vreemd idee dus om chocolade als afrodisiacum aan te merken. Medisch gezien lijken er echter nauwelijks aanwijzingen dat dit genoeg is om van chocolade echt opgewonden te kunnen raken. Toch heeft het idee stevig postgevat in onze cultuur en onze gebruiken. Chocolade is nog steeds het ultieme bewijs van liefde. Zeker op Valentijnsdag!
Bronnen:
- Sophie and Michael D. Coe, The true history of chocolate.
- Catherine Atkinson, Mary Banks e.a. The chocolate and coffee bible.
- Wikipedia: Chocolade: invloed op mens en dier
- Wikipedia: Marquis de Sade
