Roomboter maken – Heb je altijd al willen weten hoe er van vloeibare koemelk die lekkere boter gemaakt wordt? Hier wordt het uitgelegd.
Heel veel melk voor een beetje boter
Boter is gemaakt van melk, dat is algemeen bekend, maar weet je dat voor 1 kilo boter wel 20 tot 25 liter koemelk nodig is? Van die melk wordt eerst de slagroom afgeschept, waarna er van diezelfde slagroom boter wordt gemaakt. Hiervoor heb je dus veel melk nodig. Dat is dan ook de reden dat roomboter niet echt goedkoop is.
Zo wordt roomboter gemaakt
Als je verse koemelk een tijdje laat staan komt het vet uit de melk bovendrijven. Dit vet is de room, ook wel bekend als slagroom. De dikke room wordt van de melk afgeschept voor het maken van roomboter.
Room bestaat uit allemaal vetcellen. Door die flink in beweging te zetten, door te karnen, schudden of roeren gaan de vetcellen stuk. De zuivel gaat schiften. Dit ziet er wat onsmakelijk uit, want je krijgt allemaal kleine vetschilfers in de room. De kapotte vetcellen gaan aan elkaar plakken en vormen zo dikkere klontjes vet. Dit vet wordt kort, en op hoge temperatuur verhit tot 72 graden. Pasteuriseren heet dat. Door het pasteuriseren scheidt het vocht van het vet. Nu houdt je boter en magere melk over.
Na het pasteuriseren worden er melk-zuursels aan de roomboter toegevoegd. In dit melk-zuursel zitten goede bacteriën en die zijn nodig voor de gewenste smaak. De boter wordt samen met het melk-zuursel goed doorkneed tot een homogene massa. Die massa wordt in vorm gebracht en verpakt tot de ons bekende pakjes roomboter.
Melk-zuursel toevoegen voor of na het karnen geeft verschil in smaak
Roomboter; puur voor het beste resultaat
Met roomboter geef je echt smaak aan je gerechten. Wat is het precies en wat kan er allemaal mee? Wij leggen het uit en geven recepten.
Daarom smaakt boeren roomboter lekkerder
Bij boeren roomboter gaat het soms net een beetje anders. Daarbij wordt, net als vroeger, voor al die hypermoderne machines bestonden, eerst de afgeschepte room gepasteuriseerd en aangezuurd met melk-zuursel. Bij het koelen en door de rust gaat de room verzuren. Na de verzuring wordt de room gekarnd of geschud en vormt zich door de kapotte vetcellen de boter. Nu heb je boter en karnemelk. De boter wordt nu gewassen met koud water om de resten karnemelk te verwijderen. Is de boter goed schoon dan wordt hij gekneed en in vorm gebracht.
Zelf boter maken; zo doe je dat
Als je slagroom te ver door klopt, gaat het schiften. Dit is hetzelfde proces dat gebruikt wordt om roomboter te maken. Klop je de slagroom nog verder, dan krijg je boter met vocht. Het zijn allemaal klonten en het ziet er niet uit. Maar als je het vette gedeelte met koud water schoon spoelt en in een doek hangt om goed uit te lekken, kun je dit later tot een compacte massa kneden en in vorm brengen. Klaar is de boter, zo simpel is het. De zelfgemaakte boter is niet zo lang houdbaar als de boter die je in de winkel koopt en zal iets anders smaken omdat er geen melkzuurbacteriën aan toegevoegd zijn.
