Vetgehaltes in melk – Gooi jij, als je boodschappen doet, achteloos een paar pakken melk in je karretje, of maak je een weloverwogen keuze? Misschien denk je ‘melk is melk’ en vind je het niet nodig om er verder over na te denken. Toch kan het wel belangrijk zijn om je er eens in te verdiepen. Waarom? Er zit wel degelijk verschil in al die soorten. Denk aan de vetgehaltes in melk. Dat gaat niet alleen om gezondheidsaspecten, maar ook over de invloed die het melkvet op de smaak van de melk kan hebben. Lees snel verder, zodat je voortaan als je melk koopt een meer overwogen keuze kunt maken.
Wat is melkvet en wat maakt het belangrijk?
Melkvet is een van de belangrijkste componenten van melk. Het vetgehalte in de melk bepaalt voor een groot deel de smaak en textuur van de melk. Ook bepaalt het de romigheid. Daarnaast zitten er in het melkvet essentiële vetzuren en de vetoplosbare vitaminen A, D, E en K. Verder bevat het nog andere stoffen die een gunstige invloed op de gezondheid kunnen hebben. Toch gaat de rol van melkvet niet alleen over de smaak en de romigheid van melk. Melk is een belangrijke energiebron, vooral voor opgroeiende kinderen. Ook voor mensen met een hoge energiebehoefte kan melk een belangrijk voedingsmiddel zijn. Melk is echter ook onderwerp van discussie. De meningen in de voedingswetenschap en de gezondheidsrichtlijnen lopen behoorlijk uiteen. Dat heeft vooral te maken met de verzadigde vetzuren die in melk zitten.
Soorten ingedeeld naar de vetgehaltes in melk
Als je in de supermarkt in het melkschap kijkt, zul je zien dat daar verschillende soorten melk staan. Het verschil tussen die soorten wordt vooral gemaakt op basis van de vetgehaltes in de melk. De verschillen ontstaan onder andere door verwerkingsprocessen als het standaardiseren van de melk. De belangrijkste varianten zijn magere melk, halfvolle melk en volle melk. Hieronder lees je meer over de verschillende soorten.
Magere melk
Ben jij iemand die let op de calorieën of op je vetconsumptie? Dan let je op de vetgehaltes in de melk. Dus zul je waarschijnlijk vooral geneigd zijn tot het kiezen voor magere melk. In die melkvariant zit tenslotte minder dan 0,5% vet. Magere melk blijft nog steeds een product dat rijk is aan eiwitten en calcium. Helaas mis je in magere melk wel de romigheid en de smaak die je in de soorten met een hoger vetgehalte wel vindt.
Halfvolle melk
Het vetgehalte in halfvolle melk ligt rond de 1,5%. Dat betekent dat er een deel van het melkvet uit de melk verwijderd is. Halfvolle melk heeft dus een balans tussen romigheid, smaak en caloriegehalte. Dat maakt halfvolle melk een veelgemaakte keuze.
Volle melk
De minst bewerkte vorm van melk is volle melk. Het vetgehalte in de melk ligt rond de 3,5%. Dat komt voor een groot deel overeen met rauwe melk. Volle melk geeft een ‘vol’ mondgevoel en het heeft een rijke smaak. Volle melk wordt dan ook veel gebruikt in de keuken. Dat heeft natuurlijk alles met de smaak van doen. Daarnaast is volle melk de basis waarmee andere zuivelproducten als kaas, yoghurt, et cetera, gemaakt worden.
Rauwe melk
Rauwe melk is onbewerkte melk. Melk die zo van de koe komt dus. Het vetgehalte in rauwe melk kan daarom ook variëren. Die variatie is afhankelijk van verschillende factoren. Dat kan het ras van de koe zijn, de lactatiefase waarin de koe zit, maar ook wat de koe te eten krijgt of het seizoen. Het gemiddelde vetgehalte in rauwe melk ligt tussen de 3,5% en 4,5%. Jersey-koeien geven doorgaans een melk met een vetpercentage van 5% of hoger, terwijl de melk van Holstein-Friesian meestal een vetpercentage van rond de 3,5% heeft. Bij rauwe melk kan het gebeuren dat de room, het vet dus, bovenop de melk gaat drijven. Dat heeft te maken met dat de melk niet is gehomogeniseerd, zoals met in een fabriek bewerkte melk gebeurt. Homogeniseren is het proces waarbij de vette en waterige bestanddelen in melk tot een emulsie worden gemengd.
Bijzondere varianten van melk
Er worden tegenwoordig allerlei bijzondere varianten van melk verkocht. Denk hierbij aan lactosevrije melk, verrijkte melk met extra calcium, vitamine D, omega-3 of biologische melk. De vetgehaltes in die melk kan afwijken van de gangbare soorten. Biologische melkkoeien bijvoorbeeld, staan vaker buiten en eten meer gras, wat kan leiden tot een iets hoger gehalte aan omega-3 vetzuren in de melk.
Het proces om vetgehaltes in melk te reguleren
De vetgehaltes in melk worden gereguleerd door de moderne technologieën waarover de zuivelindustrie beschikt. Na het melken wordt de rauwe melk gecentrifugeerd. Daarmee wordt de room, het vetrijke deel van de melk, gescheiden van de magere melk. Die twee componenten worden vervolgens gemengd in de specifieke verhouding van de gewenste soort melk, met bijbehorend vetgehalte.
Regelgeving met betrekking tot vetgehaltes in melk
In heel veel landen zijn er strikte regels en normen voor het vetgehalte in melk die moeten worden nageleefd. In de Europese Unie moeten er in een product als volle melk minimaal 3,5% vet zitten om daadwerkelijk de naam ‘volle melk’ te mogen dragen.
Vetgehaltes in melk en de toekomst
Dat lijkt misschien een rare kop. Toch kunnen er in de toekomst veranderingen optreden in de vetgehaltes in melk. Er wordt volop wetenschappelijk onderzoek gedaan naar manieren om de samenstelling van melkvet te verbeteren. Dit zou kunnen door bijvoorbeeld het dieet van koeien aan te passen. Daarmee zou de concentratie van gezonde vetzuren dan verhoogd kunnen worden. Of dit een goede ontwikkeling is? Dat ga je in de toekomst zien.
Conclusie
‘Melk is melk’ is dus een vlieger die niet maar zo opgaat. De vetgehaltes in melk spelen zeker een cruciale rol in de voedingswaarde, de smaak en dus de keuze die je maakt als je melk koopt. Magere melk, halfvolle melk, volle melk en de andere soorten, elk heeft zo zijn voor- en nadelen. Gezondheid, smaak en duurzaamheid hebben invloed op de keuzes die de consument maakt bij het kopen van melk. Het begrijpen van de rol van melkvet kan je helpen bij het maken van de juiste keuze.
Melk; de basis van veel culinaire creaties
Geniet van verse melk. Van ontbijt en lunch tot pudding, vla, pannenkoeken en sauzen. Melk is de basis voor veel zoete- en hartige gerechten.