Voedselveiligheid; tips voor de thuiskok – met jaarlijks 700.000 voedselvergiftigingen per jaar in Nederland, waarvan meer dan de helft thuis veroorzaakt, kan het geen kwaad om te weten hoe je het beste met voedselveiligheid kunt om gaan. Tijd voor tips voor de thuiskok.
Lekker Tafelen was op 11 mei 2016 uitgenodigd voor een heuse themadag over voedselveiligheid georganiseerd door de Hogeschool Inholland te Delft. Daar kwamen een heleboel onderwerpen rondom het thema voedselveiligheid aan bod. Zoals de veiligheid in de hele productieketen van dierlijke producten zoals kip en het verschil tussen Biologisch en ‘gewoon’ voedsel. En dus ook tips voor de thuiskok om een voedselvergiftiging of ander voedsel gerelateerd ongemak in het spijsverteringskanaal te voorkomen.
Problemen met voedselveiligheid komen het meeste voor bij dierlijke producten. Bacteriën gedijen goed op vlees, vis en rauwe eieren: de meest bekenden zijn natuurlijk de salmonella en de e-coli bacterie, maar de campylobacter, verantwoordelijk voor darmklachten, zit op meer dan 30% van onze kipfiletjes bijvoorbeeld.
Voedselveiligheid; tips voor de thuiskok
Voedselveiligheid is op meerdere momenten van belang. Het begint bij de aankoop en eindigt bij het opnieuw opwarmen van eten.
Veilig voedsel kopen
- Een open deur: maar check de producten die je koopt. Zit de verpakking goed dicht, ziet het product er niet vreemd uit, zijn de eieren wel heel en hoe zit het met de houdbaarheidsdatum? Ligt een vers product dat gekoeld moet worden bewaard wel koel in het schap?
- Zorg dat bederfelijke producten die koud moet blijven niet te warm worden tijdens het boodschappen doen en het vervoer naar huis. Koop ze daarom pas op het laatste. Niet gauw thuis? Neem dan koeltassen met koelelementen mee en stop het bederfelijke voedsel daar in. Zo voorkom je wildgroei aan bacteriën.
Voedsel veilig bewaren
- Zorg dat je ijskast op 4 graden staat. Dat is de beste temperatuur om je bederfelijke etenswaren te bewaren.
- Dek je etenswaren goed af: zo voorkom je dat er zwervende bacteriën in komen.
- Bewaar (met name) vlees en vis liever niet in het aangebroken schaaltje uit de supermarkt, maar leg het in een schoon, afgesloten bakje. Vooral het vocht dat vrij komt is een bron van bacteriën. Laat je vlees of vis daar niet te lang in liggen.
Handen wassen
- Ook een open deur: was je handen goed voordat je je eten gaan bereiden. Gebruik warm water en zeep, en was je handen af met een schone handdoek.
Keukengereedschap en voedselveiligheid: zo voorkom je kruisbesmetting
- Koken bestaat voor een (groot) gedeelte uit het snijden of hakken van ingrediënten. Een mooi moment dus voor de bacteriën op bijvoorbeeld je kipfiletje, om over te springen via de snijplank, het mes of je handen op andere ingrediënten. Gebruik daarom voor elk soort vlees, vis en je groenten een andere snijplank en ander mes, of was het goed schoon voor gebruik. Niet met een oud vies sponsje of vaatdoekje: daar zitten meer bacteriën op dan op een hondentong! Was ook hier steeds je handen goed tussen de bedrijven door.
- Let overigens ook hier weer op een schone theedoek, anders verspreid je alsnog bacteriën via je theedoek!
Praktische tip: doe je vaatdoekjes en afwasborstels regelmatig in de vaatwasser!
Veilig je eten koken
- Sommige producten moet je nu eenmaal goed doorkoken/bakken, totdat alle mogelijke bacteriën dood zijn. Denk met name aan kip en varkensvlees.
Zo voorkom je voedselvergiftiging bij het opnieuw opwarmen van voedsel
- Zorg ervoor dat je het eten door en door opwarmt. Het lijkt zo handig, in die magnetron. Maar o wee! Je loopt het risico op voedselvergiftiging als niet alles even goed warm wordt. Eten dat je opnieuw opwarmt heeft sowieso al meer last van bacteriën: het is warm geweest, moest eerst afkoelen voordat het weer de ijskast in kon en is minder vers. Moet je dan geen eten meer opwarmen? Nee, weggooien is echt niet nodig. Gewoon door en door heet laten worden (geldt overigens niet alleen voor de magnetron, ook voor de oven of een pannetje).
Algemene tips tot slot
- Gebruik vaatdoekjes hooguit een dag en was ze op minstens 60 graden.
- Gebruik elke dag een schone theedoek en handdoek in de keuken.
- Gebruik liever keukenpapier dan een vaatdoekje om dierlijk (dooi)vocht of andere bacteriebronnen op te ruimen.
Handige tips voor thuis! Ik denk vooral dat de koks thuis weleens vergeten om een nieuwe snijplank te gebruiken bij het snijden van afwisselend voedsel.