Zoete aardappel uitgelegd; met veel tips – Was de zoete aardappel (of ‘bataat’) een aantal jaar geleden nog een schimmig exotisch product dat sporadisch in de supermarkt te krijgen was, inmiddels heeft deze knol een flinke opmars gemaakt. En als het aan de Sweet potato belangenvereniging ligt, moet het een blijvertje worden.
Wat is een zoete aardappel?
In elk geval is het geen aardappel, maar een knolgroente, en familie van de winde. De groente kan oranje zijn (de meest bekende varianten), paars of wit. De oranje variant is het meest zoet. Meestal langwerpig met puntige uiteinden en ongeveer 200 à 250 gram per stuk. De plant komt oorspronkelijk uit Midden- en Zuid Amerika. Bij de ontdekking van de ‘Nieuwe wereld’, kwamen een heleboel gewassen naar Europa. Zo ook de bataat (zo werd hij vroeger genoemd). Omdat de plant het beste gedijt bij een gemiddelde dagtemperatuur van 24 graden, was hij niet geschikt om in Noord-Europa te worden verbouwd. Toen de gewone aardappel in Europa aan populariteit toenam, raakte hij een beetje in de vergetelheid.
In de Zuidelijke staten van Noord-Amerika kon hij wél aanslaan. Hij werd daar vooral populair bij de zwarte bevolking in Noord Amerika, die de bataat vond lijken op de Afrikaanse Yam. Inmiddels is North Carolina de grootste producent van zoete aardappelen.
Zoete aardappel, bataat, yam, cassave, maniok: wat is het verschil?
De benamingen zijn nogal eens verwarrend. Hadden we het vroeger over bataat, dankzij de import uit Amerika waar hij Sweet potato heet, hebben we het tegenwoordig vooral over zoete aardappel. Deze twee woorden zijn dus synoniemen. Cassave en maniok is ook hetzelfde, maar is weer een knol van een andere plant uit Zuid Amerika, die door de Portugezen begin 17e eeuw naar Afrika is gebracht. Inmiddels is het daar uitgegroeid tot ‘staple food’, hoofdvoedsel. Yams zijn ook knolgroenten, die een beetje lijken op cassave of bataat, maar die oorspronkelijk uit Afrika en Azië komen. Veel zwarte amerikanen, noemen de zoete aardappel yams, omdat hun voorouders ze vonden lijken op de yams die zij nog hadden gekend uit Afrika.
Hoe groeit zoete aardappel?
De plant vermenigvuldigt zich via stekjes. De stekjes worden (machinaal) in het voorjaar in de grond gestopt en ongeveer 100 dagen later geoogst. Een machine keert de plant dan om, waarna de zoete aardappelen handmatig worden geraapt.
Na het rapen worden ze een aantal dagen op een hoge temperatuur (rond de 30 graden) bewaard, zodat de zoete smaak zich kan ontwikkelen. Nadat zij op deze manier zijn gerijpt, blijven ze het beste bewaard tussen de 13 en 15 graden.
Is zoete aardappel gezond?
Sinds 10 jaar geniet de productie en consumptie van de zoete aardappel een stijgende lijn. Met name de gezondheidsaspecten van deze knol worden veel benadrukt. Zo bevat hij kalium, magnesium en calcium. De oranje variant bevat bovendien veel caroteen. Als je de gezondheidsblogs erop naleest, wordt de zoete aardappel ook als een gezond alternatief voor de aardappel neergezet vanwege de beperkte koolhydraten die de knol zou bevatten. Dat is echter onjuist. Een ‘gewone’ aardappel bevat gemiddeld 17 gr. koolhydraten per 100 gram, de zoete bijna 21.
Ons advies is: staar je niet blind op gezondheidshypes, maar próef die zoete aardappel eens en kijk of je hem lekker vindt. Zo ja, zet hem dan af en toe op het menu.
Waar koop je zoete aardappel?
Tegenwoordig liggen ze gewoon in de meeste supermarkten. Of naast de gewone aardappelen, of bij de exotische groenten. Die hebben meestal oranje vlees. Als je een andere kleur wilt, moet je eens een Hindoestaanse/Surinaamse toko of supermarkt proberen.
Waar moet je op letten bij het kopen van zoete aardappel?
- Let op; de kleur van de schil zegt weinig over de kleur van de binnenkant. Meestal wordt in Nederland echter de oranje variant verkocht.
- Koop exemplaren die mooi zwaar en stevig zijn.
- Voel of ze niet rimpelig zijn maar een strak huidje hebben.
- Kijk goed of er geen zwarte plekjes of puntjes op zitten.
Hoe bewaar je zoete aardappel?
Een zoete aardappel moet je nooit in de ijskast bewaren, dan wordt hij zwart van binnen en niet meer lekker. Het beste bewaar je ze in een bruine papieren zak, op een temperatuur tussen de 13 en 15 graden. Een (droge) voorraadkast onder de trap bijvoorbeeld, is zo’n prima plaatsje. Anders liever op een warmer plekje, dan een kouder plekje. Ondanks dat het officiële bewaar advies korter is, is onze ervaring dat zoete aardappel soms wel weken lang goed blijft, langer dan gewone aardappelen!
Hoe kun je zoete aardappel klaarmaken?
Je schijnt ze ook rauw te kunnen eten, maar pas op! Dat moet je niet te vaak doen want je systeem is er niet echt op gebouwd. Wij hebben hem liever gekookt, gepoft of gebakken. Schil ze zoals je een aardappel schilt en verwijder ook met een mesje eventuele pitten. Of laat de schil er omheen, wanneer je deze groente gaat poffen.
De kooktijd is korter dan van gewone aardappelen, houd daar rekening mee. Prik al na een paar minuten koken in het vruchtvlees om te controleren of hij gaar is.
Je kunt zoete aardappel in tal van gerechten – hartig en zoet – verwerken. Klik hier voor lekkere zoete aardappel gerechten.
