Bezoek aan Gouda – de stroopwafelstad

Bezoek aan Gouda – de stroopwafelstad

Als je over oud Hollandse koekjes wil gaan schrijven dan mogen de stroopwafels natuurlijk niet ontbreken in dat verhaal. Nog niet eerder gebakken maar voor zo’n leuk item wil ik dat natuurlijk graag proberen en hoewel het mij in eerste instantie een peuleschil leek kwam ik er al gauw achter dat er toch wel een aantal struikelblokken zijn bij het bakken van stroopwafels. Maar ik laat me natuurlijk niet kisten, aldoende leert men en van je van fouten kun je uiteindelijk alleen maar leren, alle clichés op een rijtje, maar een klein beetje hulp zou natuurlijk best prettig zijn. Na overleg met meneer Lekker Tafelen werd het mij toch wel makkelijker gemaakt. Ik kreeg de kans om bij maar liefst twee stroopwafelbakkers een kijkje te mogen nemen.

Uiteraard gaan we hiervoor naar Gouda, de stroopwafelstad, en het antwoord waarom Gouda nou persé de stroopwafelstad is, is eigenlijk heel simpel, Gouda is de stad waar de stroopwafel geboren is, de eerste stroopwafel werd in deze stad gebakken. Gouda was een betrekkelijk arme stad en de stroopwafel was een relatief goedkope koek van twee bolletjes restjes deeg werden de wafels gebakken en daartussen werd dan een stroop gedaan. De stroopwafel werd dan ook wel “het banket voor de armen” genoemd.

Banketbakkerij De Vlaam

Dat brengt me gelijk bij de eerste bakker die we bezochten. Banketbakkerij De Vlaam bakt tot op de dag van vandaag nog steeds de aller oudste stroopwafels volgens het (geheime) recept van bakker Kamphuis. Omstreeks 1700 brengt bakker Kamphuis een stroopwafel die bedoeld is voor de rijken. De Kamphuiser siroopwafel, twee krokant gebakken wafels die door middel van een smaakvolle karamelsiroop op elkaar worden geplakt. Er wordt gewerkt met echte roomboter en ook de overige ingrediënten komen rechtstreeks van de boer. Een chiquere koek die een chiquere naam verdient, geen stroopwafel dus maar siroopwafel.

Bakker Jan Anker, sinds 1987 eigenaar van banketbakkerij De Vlaam en sinds 1995 tevens gevestigd in Gouda, laat ons zien hoe deze Kamphuiser wafel gebakken wordt. Twee bolletjes deeg worden geplaatst onder het wafelijzer en slechts een 40-tal seconden later zijn deze bolletjes veranderd in twee, nog zachte, platte wafels. Op het moment dat zij nog zacht zijn wordt er met een ronde uitsteker twee mooie ronde wafels uitgestoken, de wafels mogen nu wat uitharden. In zeer korte tijd liggen er twee ronde, krokante wafels.

En dan komt de stroop, het doet mij wat denken aan een schenkstroop, een redelijk dunne massa wordt op één van de beide wafels gesmeerd en de tweede wafel wordt erbovenop gelegd. Een heerlijke Kamphuiser wafel is wat er over blijft. De Kamphuiser wafel is niet de wafel zoals ik hem ken, die tegenwoordig op bijna iedere markt te verkrijgen is. Het is een krokante koek met een dun laagje siroop, maar wat is hij lekker, absoluut de moeite waard om te proberen. Dus indien je in Gouda bent loop eens binnen bij banketbakkerij De Vlaam aan de Markt 69 of kijk eens in de webshop van de bakkerij, ook hierin vind je deze overheerlijke wafels terug en het mooie ervan is dat de wafels in de vriezer perfect bewaard kunnen worden, dus bestel gelijk een voorraad, zo heb je altijd wat lekkers, voor bij de thee of koffie, in huis.

Banketbakkerij van den Berg

Ons tweede bezoek brengen we aan banketbakkerij van den Berg. Sinds 1989 worden hier de Van Vliet’s siroopwafels gebakken. Van Vliet was één van de oudste overgebleven oorspronkelijke stroopwafelbakkers van Gouda. Op ambachtelijk wijze werden in de bakkerij van Van Vliet de échte Goudse siroopwafels gebakken, naar een eeuwenoud recept. Inmiddels worden deze siroopwafels, met hun unieke smaak, dus geproduceerd in banketbakkerij van den Berg.

Banketbakkerij van den Berg is het kleinste geautomatiseerde stroopwafelbedrijf met een productie van 2500 stroopwafels per uur. Hier worden nog de zogeheten spouwwafels gebakken, de stroopwafel zoals ik hem ken, die na het bakken doormidden wordt gesneden en wordt gevuld met een karamelstroop.

De verhoudingen van boter, bloem en vocht gelden zeer nauw bij dit proces en slechts een kleine afwijking kan de kwaliteit van de wafels al bijzonder beïnvloeden. Inmiddels heeft de firma Remia speciaal voor de bakkerij een margarine ontwikkeld welke voor deze wafels gebruikt wordt. De smaak van deze wafel zit hem in de karamelstroop deze wordt op smaak gebracht door een combinatie van de verschillende suikers en uiteraard ontbreekt de kaneel niet.

Dhr. Cees van den Berg leidt ons rond en als klap op de vuurpijl mogen wij zelf een stroopwafel bakken. Ze smaken heerlijk, een stroopwafel met een aantal unieke kenmerken, zo wordt tijdens het maken van de stroop de suiker pas later aan de stroop toegevoegd wat maakt dat de suiker niet geheel gesmolten is en bij het eten proef je dus ook deze structuur, daarnaast geeft de kaneel een heerlijk zoete smaak aan de stroop. De smaak van deze stroopwafel komt ook voort uit de stroop, de koek is gemaakt van een vrij standaard deeg.

Aan het einde van dit bezoek worden we nog verwent met een aantal lekkernijen, allemaal gemaakt van stroopwafel en hiermee wordt aangetoond dat de stroopwafel niet alleen lekker is als koek maar dat er nog tal van andere mogelijkheden zijn met deze koek. Zelfs een stroopwafellikeur wordt er geserveerd.

Banketbakkerij van den Berg, gevestigd aan de Lange Groenendaal 32, heeft naast de stroopwafelbakkerij ook een lunchroom dus toch in Gouda loop dan ook hier even binnen, al bij de koffie worden deze heerlijke stroopwafels geserveerd, en bij het naar buiten lopen kun je in de winkel gelijk een pakje meenemen van die heerlijke stroopwafels die je zojuist hebt geproefd. Is Gouda niet direct naast de deur, ook geen probleem, in de webshop van Banketbakkerij van den Berg zijn deze stroopwafels ook te bestellen.

Stroopwafels worden al jaren door tal van bakkers gebakken, de kwaliteit van de verschillende stroopwafels varieert echter sterk. Beide bakkers die ik heb mogen bezoeken hebben mij een stroopwafel laten proeven die vraagt om meer.

Stroopwafeldag

Dat Gouda dé stroopwafelstad is zal inmiddels wel duidelijk zijn, de laatste zaterdag van juni wordt dit nog eens extra benadrukt want op die dag is het in Gouda, stroopwafeldag. In de binnenstad van Gouda zijn er diverse leuke activiteiten voor jong en oud waarbij de stroopwafel centraal staat.