Kokkels vissen op de wadden met Rienk Nadema – Maandag 22 augustus 2016 heb ik het onwerkelijke geluk om kokkels te mogen vissen met Rienk Nadema. Om 10 uur ‘s morgens vertrekken we met de WON 3 naar de Wadden. Eenmaal door de sluizen bij Harlingen staat er een dag vol verrassingen te wachten. Want wie heeft nou eigenlijk ooit gehoord hoe er op kokkels gevist wordt.
Voordat we echt de Wadden op gaan moet de voorraad brandstof worden aangevuld. Dit gebeurt per boot. Rienk gaat met zijn WON 3 een hele week naar de wadden. Brandstof verbruikt hij dus niet zo veel. Het is zo’n twee uur varen naar het perceel waar hij op kokkels gaat vissen. Met de WON 3 vaart hij heen en terug. Op het perceel ligt de boot stil, midden tussen de getijden van de Waddenzee.
Mechanische kokkelvisserij bestaat niet meer
Na het tanken vertrekken we richting de Waddenzee. We passeren van alles. Onderweg verteld Rienk dat een tweetal schepen langs de wal vroeger gebruikt werden voor de mechanische kokkelvisserij. Deze schepen konden grote hoeveelheden kokkels bij hoog water uit het Wad halen. Ook in Zeeland werden vroeger wel kokkels gevist. Deze mechanische “kokkelzuigers” zijn inmiddels uitgekocht door de overheid. De kokkelvisserij is volledig teruggevallen op het handwerk.
We passeren het booreiland dat gas uit de bodem van de Wadden haalt. Daarna ontstaat een vlakte van water. In de verte zien we de waddeneilanden Texel, Vlieland en Terschelling liggen. En daar in die eindeloze vlakte van water is het perceel waar Rienk deze keer op kokkels vist. Dan gaan we aan de slag zou je zeggen. Niets is minder waar. We wachten op het getij. Het water moet zakken totdat we er goed in kunnen staan. Tot kruishoogte dus. Er worden twee forse rubberboten van boord gehaald die straks zullen dienen als emmer. Hierin worden de opgeviste mosselen in een net bewaard om ze daarna aan boord te hijsen.
Kokkels vissen 17:00 uur
Dan, als het water onder het schip nog zo’n meter diep is, stappen we van boord. In waadpakken trekken we de rubberboot naar het perceel. Op de rubberboot prijkt een hark waaraan een net is bevestigd. Dit is het gereedschap van de kokkelvisser. Eenmaal op het perceel worden de kokkels met dit net uit de bodem geharkt. De kokkels bevinden zich net onder de oppervlakte. Met je voeten kun je voelen waar ze zich bevinden. Vervolgens worden ze gespoeld in het waddenwater waarna ze in de rubberboten gelegd worden. Daarbij moeten we even vertellen dat maar liefst 30% van de vangst uit lege schelpen bestaat. Het harken/vissen is lichamelijk behoorlijk intensief. Ondertussen daalt het water en kunnen we vissen tot de Wadden echt opgedroogd zijn. Een zeer bijzonder ervaring om daar te staan terwijl het water zakt. Stukje bij beetje wordt het leven op de bodem van de Waddenzee zichtbaar. Krabbetjes schieten weg en zeewieren komen steeds beter in beeld. En dan moeten we stoppen. Vissen is niet meer mogelijk.
Kokkels vissen vanaf 19:30 uur
We begeven ons terug aan boord om 18:30 uur. We nuttigen onze avondmaaltijd en als we bovenkomen zien we dat het water al weer terugkomt. Vloed! Er staat een stevige wind die het water iets sneller doet stijgen dan normaal. We hijsen ons weer in de waadpakken en gaan terug naar het perceel. Daar worden nog anderhalf uur lang de kokkels van onder het zand gehaald. De matroos van het schip is een stuk verderop aan het vissen. Gezamenlijk halen zij twee volle rubberboten kokkels boven water. In het donker worden de netten (die in de rubberboten liggen) aan boord van de WON 3 gehezen. Een vrachtschip is onderweg vanuit Harlingen om deze kokkels op te halen. Ze worden nog dezelfde nacht verwerkt en morgenochtend zijn ze al onderweg naar de kopers.
Puur natuur
Vandaag heb ik genoten van één van de puurste vormen van visserij. De foto’s geven een redelijk beeld van wat ik meemaakte op deze dag. Aan den lijve heb ik ondervonden hoe duurzaam, maar ook hoe zwaar het kokkel vissen is. Ik vertrok met het vrachtschip weer richting Harlingen, maar Rienk bleef nog de hele week om nog veel meer kokkels boven water te halen. Hij en zijn matroos zijn dus vier dagen en drie nachten van huis om te zorgen dat jij en ik kokkels kunnen eten. Ik heb respect voor dit zware werk en tegelijkertijd bedenk ik me hoe mooi het leven is hier in het midden van de natuur.
