Opperdoezer ronde: De trots van een Noord-Hollands dorp

Opperdoezer ronde: De trots van een Noord-Hollands dorp – Wij hopen echt dat jullie de Opperdoezer ronde kennen. Het is de aardappel die van juni tot eind oktober verkrijgbaar is en die geteeld wordt in het Noord-Hollandse (je raadt het niet!!!) Opperdoes. Deze aardappel wordt wel de Mercedes onder de aardappelen genoemd en dat is geen reclame voor de autofabrikant, maar een ode aan deze bijzondere aardappel. De traditie leert dat je ze eet met jonge worteltjes en een klontje roomboter. Maar die traditie kreeg voor mij een heel andere betekenis toen ik het dorpje Opperdoes opzocht. Dit stond al tijden op mijn bucketlist (ja, ik heb er ook één) en op 3 juli 2017 kwam het toevallig zo uit om er eens langs te rijden. Ik viel met m’n neus in de (room)boter en mocht het rooien van de aardappelen ter plekke ervaren.

Beschermde oorsprongsbenaming

Voor ik mijn verhaal verder afmaak wil ik even dit kwijt. De Opperdoezer ronde heeft een zogezegde B.O.B. wat staat voor Beschermde OorsprongsBenaming. Even duidelijker… dit is wat we een rasecht streekproduct mogen noemen. De Opperdoezer Ronde wordt nog altijd met de hand gerooid en mag alleen Opperdoezer Ronde heten als deze in of direct om Opperdoes geteeld is. Het is maar dat je het even weet.

De trots van het dorp Opperdoes

Als je in het seizoen het dorp Opperdoes in rijdt voel je de trots direct. Om Opperdoes heen worden aardappelen gerooid, maar als je niet beter weet valt dit nauwelijks op. Maar als je in Opperdoes zelf aan komt kun je er niet meer omheen. Achter het plaatsnaam bord worden aardappelen gerooid, er staan kisten langs de weg, je ziet oude tractoren en waar je in de Betuwe het bord “KERSEN TE KOOP” veelvuldig ziet, zie je hier de borden “OPPERDOEZERS TE KOOP”.  Wie verder rijdt ontdekt ook het bijzondere station Opperdoes. Hier langs vervoert een oude stoomtrein toeristen van Hoorn naar Medemblik. De nostalgie spat ervan af, maar wat ik me op dat moment direct afvraag is of al die toeristen ook echt weten welk bijzondere verhaal er echter dit drop schuil gaat. Vanaf nu is het hier te vinden want ik besloot uiteraard op zoek te gaan.

54 jaar ervaring

Zoals ik al zei, ik viel met mijn neus in de (room)boter. Langs de weg werden aardappels gerooid. Ik parkeerde mijn auto en maakte kennis met de teler. De maar liefst 71 jarige man stond daar in zijn blauwe overal, een petje op en ik stelde mezelf voor. Hier voor mij staat gewoon 54 jaar keiharde Opperdoezer Ronde ervaring.

Lachend zegt hij me dat ik even moet wachten op de jongens. Dit werk doe ik al een tijdje en meestal ontmoet ik dan een groep Polen. Maar hier niet. Een groep jeugd komt aanlopen en verteld me dat zij hier al een aantal jaren aardappels rooien. En, met de hand, zoals dat bij de Opperdoezer hoort. We stappen het land in een gaan aan de slag. Nadat ik mijn verhaal en mijn foto’s verzameld heb wordt me een kilo of 10 Opperdoezers toegestopt. Met een dikke glimlach verlaat ik dit dorp en vanaf vandaag eet ik met nog meer plezier een maaltje Opperdoezers.

Een delicatesse

We zeiden het al, van juni tot oktober kun genieten van deze aardappel. Bewaar de Opperdoezer Ronde op een koele, vooral donkere en droge plaats buiten de koelkast. Ze zijn dan zo’n 4 tot 6 weken houdbaar. De aardappel behoort tot de vastkokende rassen. De aardappel valt dus niet stuk tijdens het koken en is daarmee geschikt voor zowel koken als bakken. Door de vorm zijn ze wat lastiger te schillen. Bovendien heeft de Opperdoezer een zeer dunne schil. Traditioneel worden deze aardappelen dan schoon geboend en vervolgens geschrapt. Kook ze dan in ruim water met wat zout in ca. 18 minuten gaar. Serveer de aardappeltjes met een schaaltje gesmolten roomboter. De aardappels dip je aan tafel in de gesmolten boter en het is dan spreekwoordelijk echt of er een engeltje over je tong piest.

In het dorp Opperdoes wordt deze aardappel gegeten met bospeen of bloemkool. De combinatie met “draadjesvlees” en een frisse, groene salade is echter ook zeker aan te raden. Maar je kunt er natuurlijk meer mee. Wat dacht je van een Opperdoezer aardappelsalade met Graskaas?

De VOILLING (gedicht)

Hier volgt een stuk uit het boek: ‘Wie Skroift die bloift‘ door Klaas Zwier

De Voiling

Wat zijn ze fijn, die Opperdoezer Ronden.
Wat zijn ze fijn, die Sluizen van weleer.
Wie is niet dol op Opperdoezer Ronden.Wie eens eet, die wil nooit and’re meer.
Er is geen plekje op aarde
waar men Ronden evenaarde in haar kwaliteit.
Zo vroeg zo lekker: een zeldzaamheid.
O waren niet de Ronden uitgevonden
dan zou ons dorp, het dorp van nu niet zijn.

(‘Wijze: Ach was ik maar…)

Dut was een versie uit de marktreveu van 1963 bai ’t zestigjarig bestaan van de voiling in Opperdoes.
Omdat er in de kop van Noord-Holland veul durpe en stede weest binne die ók een aigen voiling had hewwe, is ’t miskien welders mooi om deer wat over te skroiven en deur te geven an de generatie van op heden.