Echte vanillevla is niet geel – Vanillevla is een van de meest gegeten toetjes in Nederland. De klassieker is dan ook in bijna iedere koelkast in Nederland te vinden. In de volksmond wordt vanillevla ook wel ‘gele vla’ genoemd. Dat is natuurlijk best logisch: de vla is tenslotte bijna altijd geel. Maar als je er even over nadenkt, kom je tot de conclusie dat vanille helemaal niet geel is, maar zwart. En dat vanillevla van nature dus helemaal niet geel zou moeten zijn.
Vanille is zwart
Vanille is een specerij, namelijk de gedroogde peul van de vanilleorchidee. Je vindt ze in de winkel als het bekende vanillestokje. De karakteristieke vanillesmaak is afkomstig van de kleverige substantie en de zaadjes aan de binnenkant van de peul. Als je een vanillestokje of puur vanille-extract gebruikt om een gerecht een vanillesmaak te geven, zul je zien dat dat vanillestokje helemaal geen gele kleur afgeeft. Die kleur is eerder bruin of lichtbeige als je een vanillepeul in bijvoorbeeld melk laat trekken. Dus als je zo vanillevla maakt, wordt die vla zeker niet geel.
Zo ziet echte vanillevla eruit
Vanillevla die wordt gemaakt van natuurlijke ingrediënten – melk, suiker, maïszetmeel of eierdooier en echte vanille – is dus niet geel. De vla zal eerder een crèmekleur hebben, waarin soms zwarte spikkeltjes zichtbaar zijn. Die zwarte spikkeltjes zijn afkomstig uit de vanillepeul. Traditioneel werd vla met eierdooiers gebonden. In de huidige productiemethoden wordt de eierdooier vaak vervangen door andere bindmiddelen als carrageen (een bindmiddel dat wordt gewonnen uit zeewier) of maïzena. Als je eierdooier zou gebruiken om de vla te binden zou de vla een heel lichtgele kleur kunnen krijgen, maar het verklaart niet de felgele kleur die de meeste vanillevla’s hebben.
Zo krijgt vanillevla zijn gele kleur
Als er bij de productie van vanillevla geen eierdooiers worden gebruikt en vanille zwart is, hoe komt het dan dat vanillevla toch geel is? Het antwoord op die vraag is simpel, er worden kleurstoffen aan de vla toegevoegd. Veelvoorkomende kleurstoffen in vanillevla zijn:
- Annatto – Dit is een plantaardige kleurstof die vaak wordt gebruikt om zuivel geel te kleuren. Het wordt ook wel gebruikt bij de productie van kaas, en het wordt soms toegevoegd aan producten als boter en margarine om die van een gele kleur te voorzien.
- Riboflavine – Ook wel bekend als vitamine B2. De vitamine heeft een gele kleur en wordt gebruikt om zuivel als boter, kaas en vla van een gele kleur te voorzien.
- Caroteen – Dit is een natuurlijk kleurpigment dat voorkomt in groente en fruit, denk aan wortelen, paprika en mango. De bekendste soort die als kleurstof in de levenmiddelenindustrie wordt gebruikt is bètacaroteen. Het wordt onder andere gebruikt om zuivel als boter en kaas, en dus vanillevla een gele kleur te geven.
- Kurkuma – Ook wel geelwortel genoemd is een natuurlijk, felgeel pigment dat in de zuivelindustrie wordt gebruikt om boter, melkdranken, kaas en vla van een gele kleur te voorzien.
Dit zijn in de basis natuurlijke kleurstoffen; ze zijn veilig en toegestaan binnen de Europese wetgeving. Ze geven alleen wel een volkomen verkeerd beeld van wat ‘echte vanillevla’ zou moeten zijn. Als je meerdere soorten naast elkaar zet, zie je dat ze allemaal een andere kleur hebben.
Waarom vanillevla vaak geel is
Je vraagt je nu ongetwijfeld af waarom die vanillevla dan geel is. Dat heeft te maken met hoe wij als mensen voedsel waarnemen. Voor velen ziet een felgele vanillevla er aantrekkelijk en smakelijk uit. Geel wordt geassocieerd met een volle en romige smaak. Dat is deels cultureel bepaald, maar het wordt ook door de voedingsindustrie versterkt. Consumenten zijn gewend aan gele vanillevla en verwachten dus gele vanillevla. Hierdoor kan een witte of beige vanillevla als minder aantrekkelijk worden gezien. Blijkbaar vinden we voedsel lekkerder als het er uitziet zoals je verwacht dat het er uitziet.
Terug naar de natuur?
Toch worden kunstmatige toevoegingen en (onnodige) kleurstoffen in voeding steeds vaker ter discussie gesteld. Steeds meer consumenten hechten waarde aan onbewerkte, pure voeding. Dit zie je in het geval van vanillevla terug in ambachtelijke en biologische merken die geproduceerd worden zonder kleurstoffen. Dergelijke producten hebben dan ook een veel meer natuurlijke kleur. Dat is natuurlijk een positieve ontwikkeling als je een authentieker product wilt.
Wil je zeker weten wat er in de vanillevla die jij als toetje eet zit? Maak hem dan eens zelf. Volle melk, een vanillestokje, suiker, eierdooiers en maïzena, dat zijn de ingrediënten waarmee je zelf een pure vanillevla, zonder kleurstoffen maakt. Die vla wordt zeker niet felgeel. Maar is de smaak eigenlijk niet de belangrijkste factor in of iets lekker is?
Zuivel
Werken met verse zuivel is lekker en gezond. Melk, Yoghurt, Kwark en Boter gebruik je liefst puur. Toevoegingen aan zuivel doe je beter zelf.
