Kerst kaasplank – Een kaasplank straalt gezelligheid uit. En gezelligheid, dat is toch precies wat we willen, zeker met kerst! Die kerst kaasplank kun je op verschillende momenten inzetten. Natuurlijk als dessert in een kerstmenu, maar uiteraard ook bij een kerstborrel kun je scoren moet een mooie kaasplank!
Welke kazen kies je voor een kerst kaasplank?
In principe kun je kiezen voor elke soort kaas uit Nederland, of uit andere landen. Je maakt dan een selectie van verschillende soorten kaas; een blauwschimmel, een witschimmel, een harde kaas, een roodbacterie kaas en een geiten- of schapenkaas. Ga je een kerst kaasplankje in eenpersoons porties serveren, bouw hem dan op van mild naar pittig. Dan komen de verschillende smaken van de kazen het beste tot hun recht. Ga je voor een grote kaasplank, bijvoorbeeld bij een uitgebreide borrel, dan kun je die op een indrukwekkende manier serveren door een aantal verschillende kazen op een grote plank te leggen.
We zijn voor de kerst kaasplank uitgegaan van alleen Nederlandse kaas, en dan, in de meeste gevallen, ook nog van lokaal, op kaasboerderijen, gemaakte soorten. Want hoe lekker sommige buitenlandse kazen ook zijn, de regel ‘wat je van ver haalt, is lekkerder’ gaat in dit geval zeker niet altijd op. Er worden in Nederland zoveel mooie, lekkere en ambachtelijk geproduceerde kazen gemaakt, dat het echt de moeite waard is om je daar eens in te verdiepen.
In dit artikel vind je een aantal voorbeelden van kazen die heel geschikt zijn:
Romero kaas: Dit is een smaakvolle boerenkaas, die wordt gemaakt op de Elizabethhoeve in IJsselstein. Romero is een kaas die wordt gemaakt van rauwe melk, en die 12 maanden wordt gerijpt in een korst van rozemarijn. Die rozemarijn proef je dan ook subtiel terug in de smaak van de kaas.
Le Petit Doruvael: Dat klinkt Frans, maar de kaas wordt gewoon in ons eigen land gemaakt. Het woord ‘Doruvael’ heeft ook erg Nederlandse betekenis, namelijk Door Ruilverkaveling Van Elders. Le Petit Doruvael is een lekker smeuïge roodbacterie kaas, met een zachte smaak en hij is dan ook een prima aanvulling op een Hollandse kaasplank. Net als veel andere roodbacterie kazen heeft hij een opvallend roodoranje kleur. Ook Le Petit Doruvael wordt in het Groene Hart gemaakt, en wel in Montfoort, op zuivel- en zorgboerderij Doruvael.
Kanternagelkaas of Friese nagelkaas: Kanternagelkaas is een kaas die traditioneel wordt gemaakt van magere melk, waaraan komijn en kruidnagel wordt toegevoegd. De kaas heeft dan ook een heel uitgesproken smaak, want je proeft de kruidnagel duidelijk terug in de kaas. Dit kan dus een bijzondere toevoeging aan de kerst kaasplank zijn. De kaas heeft een wat droge structuur, dat komt door de magere melk, maar hij is nog wel snijdbaar. De kaas heeft de naam ‘Kanter’, omdat de randen van de kaas hoekig zijn in plaats van dat ze rond aflopen. Kanternagelkaas mag alleen in Friesland en het Westerkwartier (Groningen) worden gemaakt.
Beppie Pikant: Er wordt in Nederland ook kaas gemaakt van schapenmelk. Dat gebeurt onder andere in Ouddorp (Zuid-Holland) bij kaasmakerij De Mèkkerstee. Hier worden verschillende kazen gemaakt van geitenmelk en koemelk, maar dus ook van schapenmelk. De schapenkaas heeft de stoere naam ‘Beppie Pikant’. En voor dat je andere associaties ophangt aan die naam, het pikant slaat op het feit dat het om een extra belegen kaas gaat, met een volle pikante smaak dus, maar ook nog lekker romig. Pikante Beppie misstaat dan ook zeker niet op een kerst kaasplank.
Red Blue: Dit is een bijzonder Nederlands kaasje, met een bijzonder uiterlijk. We hebben het hier over een blauwaderkaas gemaakt van koemelk. De zuivel van de kaas heeft een opvallende, oranje kleur. Samen met de blauwschimmel zorgt dit voor een spectaculaire uitstraling. Red Blue heeft een lekker pittige smaak, en combineert dan ook erg lekker met een zoet drankje als rode port. Ook gedroogd fruit smaakt er heerlijk bij.
Ossekop: Ook een echte Nederlandse witschimmelkaas mag natuurlijk niet ontbreken op de kerst kaasplank. Op de kaasboerderij van boer Spierings in Oss, vandaar die naam, wordt een Brabantse camembert gemaakt. Geïnspireerd op de traditionele Franse camembert. Door het rijpen wordt dit kaasje steeds zachter en romiger.
Oudelandse boerenkaas: gemaakt van verse rauwe melk en 2,5 jaar gerijpt. Dan heb je pas echte oude boerenkaas. De meeste kaasliefhebbers zullen hiervan smullen en deze kaas kan de basis van een goede Nederlandse kaasplank zijn, dus ook van jouw kerst kaasplank!
Nederlandse kruidenkaas: kazen met kruiden en peper zijn populair. Een dergelijke kaas is dan ook zeker een goed idee voor een kaasplank. Ze zijn er in veel verschillende soorten, variërend van mild tot pittig, en de gebruikte kruiden kunnen ook nog wel eens wisselen per seizoen. Laat je adviseren door de kaasboer.
Dit zijn acht soorten Nederlandse kaas die je kunt gebruiken om een spectaculaire kerst kaasplank te maken. Is je gezelschap niet zo groot, dan is acht soorten kaas misschien wat te veel van het goede. Maak dan een mooie, bescheiden, selectie uit die soorten. Heb je een groot aantal gasten en wil je eens flink uitpakken, ga dan gewoon los en maak een spectaculaire kaasplank met meerdere soorten. Het is tenslotte kerst!
Op een kaasplank hoort niet alleen kaas
Kaas is de basis van de kerst kaasplank. Er zijn echter een aantal andere dingen die niet mogen ontbreken. Bij een goede kaasplank serveer je vers (stok)brood van een goede kwaliteit, aangevuld met crackers. In het geval van een Nederlandse kaasplank past ook roggebrood heel goed. Daarnaast serveer je er wat vers fruit bij. Druiven en peer gaan heel goed samen met kaas. Gedroogd fruit als dadels, vijgen en abrikozen kunnen een mooi onderdeel van een kaasplank zijn. Noten passen ook goed bij kaas. Mosterd is iets wat zeker op een goede kaasplank hoort. Maar denk ook eens aan iets zoets als onze oer-Nederlandse appelstroop. Dat gaat geweldig samen met oude, pittige kaas, evenals kweeperengelei. Ook een chutney kan een heerlijke combinatie met kaas vormen. Met kerst is een cranberrycompote ook een goed idee. Kortom, wees creatief en bedenk spannende combinaties!
En wat drink je er dan bij?
Dat drankje kan van alles zijn. Zoetige drankjes als port, Pedro Ximénez sherry, een dessertwijn of een zoete mousserende wijn passen prima bij een kaasplank. Maar niet iedereen houdt van zoet. Kies dan voor wijn. Laat je voorlichten door de slijter over wat passend kan zijn bij kaas.
Kaasplankjes; meerdere combinaties om zelf te proeven
Verschillende kaasplankjes als dessert of voor bij de borrel. Opbouw, verrijken en presenteren, het komt allemaal voorbij in dit artikel.
