Tomaten, de zon op je bord! – Het is de meest gegeten groente in Nederland! Alleen is tomaat geen groente, maar een vrucht en daarom wordt het een vruchtgroente genoemd. In Nederland zie je op de markt en in de winkels vooral de gewone, rode, ronde tomaat, de trostomaat, de vleestomaat, de pruimtomaat of pomodori, en natuurlijk de kleine snacktomaatjes en cherrytomaatjes of kerstomaatjes. Er worden behalve die soorten echter veel meer soorten geteeld. Gele, groene, oranje, gevlekte tomaten en dat in alle soorten, maten en prijsklassen. Wat is nu het verschil tussen al die soorten? In dit artikel lees je er alles over.
Tomaten in allerlei kleuren, soorten, maten en smaken … en prijzen!
Als je nu in een groentewinkel, een supermarkt of op de markt komt, dan vind je daar tomaten in allerlei kleuren, maten, soorten en smaken. Welke ga je kiezen? En kies je op smaak, op kleur, of formaat? Wat ga je ermee doen? In de soep, de saus of de salade? Als gezonde snack voor je kinderen, of voor jezelf, of maak je er een lekkere borrelhap van? Allemaal dingen die invloed kunnen hebben op welke keuze in tomaten je maakt.
Wat ook een factor is die vaak meespeelt in de keuze die je maakt, is de prijs. Natuurlijk heeft de prijs van groenten en fruit te maken met vraag en aanbod. En ook speelt het seizoen en de herkomst (import of Hollands) een rol.
Als je eens goed rondkijkt, dan zie je dat de prijzen onderling enorm kunnen verschillen. Ook als de tomaten afkomstig zijn uit hetzelfde land. Soms is de kiloprijs van de ene soort zes keer zo hoog als van een andere soort. Dat heeft ook te maken met dat ‘gewonere’ soorten als de gewone ronde tomaat en trostomaten vaak in bulk geteeld worden en de meer bijzondere soorten vaak wat kleinschaliger. Ook de opbrengst per hectare is een belangrijke factor in de prijs. Een tomatenteler zal dus sneller geneigd zijn te kiezen om een door de inkopers veel gevraagd product te telen, want dat betekent een grotere afzet. Dat wil overigens niet zeggen dat de telers daar dan ook een betere prijs voor krijgen. Inkopers willen gewoon de laagste prijs en een gegarandeerde aanvoer. En dat maakt de consument vaak afhankelijk van wat de inkoper wil.
Het is wel jammer dat hierdoor de soorten als bijvoorbeeld de Coeur de Boeuf, die vaak ook smakelijker zijn, minder makkelijk te vinden zijn. Dus, mocht je ze wel zien liggen, koop die dan zeker eens. Want je doet jezelf een plezier met een lekkere smaakvolle tomaat, en je steunt mogelijk een kleinschaliger teeltbedrijf.
Kopen en bewaren
Als je tomaten gaat kopen, bedenk dan eerst wanneer je ze wilt gaan eten. Wil je ze op de dag van aankoop eten, let er dan op dat de tomaten een mooie rode kleur hebben, maar nog wel een vaste structuur en niet al heel erg zacht zijn. Tomaten die nog erg hard, en licht van kleur zijn, zijn nog niet rijp en de smaak en de aroma’s moeten ook nog vrijkomen. Kijk ook naar het velletje, dat moet glad zijn en geen vlekken hebben. Als je tomaten gaat kopen en je wilt ze niet direct eten, houd er dan rekening mee dat tomaten nog verder rijpen op kamertemperatuur. Inderdaad, kamertemperatuur. Tomaten bewaar je niet in de koelkast! Als ze al behoorlijk rijp zijn, dan is een koelere plaats als een kelder een goede plek om ze te bewaren. Je kunt niet al te rijpe exemplaren ongeveer een week bewaren.
Recepten met tomaten
Tomatensoep, warm en koud!
Wie houdt er nu niet van tomatensoep? Er bestaan zoveel soorten tomatensoep, al dan niet gecombineerd met andere ingrediënten. Er zit voor iedereen wel iets lekkers bij. In de winter bijvoorbeeld een heerlijk verwarmende maaltijdsoep, in de zomer een verfrissende koude soep!
Tomatensoep recepten
In veel eetculturen vind je wel een soep gemaakt van tomaten. De variaties zijn dan ook eindeloos. De fijnste tomatensoep recepten op een rij
Meer groenten eten? Ontdek tomaten op brood of maak een verse tomatensalade
De tomaat is in het voorjaar en in de zomer wel echt de groente die je altijd in huis moet hebben. Ze zitten boordevol vitaminen en vezels en die wil je dus vaker eten. Ontdek hier hoe je dat makkelijk kunt doen. Want bij het ontbijt, of bij de lunch of brunch kun je tomaten op brood eten. Bij diezelfde lunch of brunch kun je ook een lekkere verse tomatensalade maken. Die salade kan natuurlijk ook als begeleider van de warme maaltijd. Laat je inspireren met de makkelijk te maken recepten hieronder.
Tosti caprese, maak een heerlijke lunch met verse tomaten en Nederlandse mozzarella
Geen dure tosti buiten de deur, geen tosti met goedkope kaas, maar pure verwennerij met deze tosti caprese.
Lentelunch: Baguette met graskaas en Hollandse tomaten
In 10 minuten kun je zelf een verse en onweerstaanbaar lekkere lunch maken. Proef deze baguette met graskaas en Hollandse tomaten!
Tomatensalades; de lekkerste recepten
Tomatensalades zijn heerlijk en makkelijk te maken. Je kunt er heerlijk mee variëren door het gebruik van andere ingrediënten.
Tomaten op brood
Met tomaten op brood kun je oneindig variëren. Van heel eenvoudig, tot meer uitgebreid, tomaten zijn altijd lekker op je boterham!
En dan is er pasta
Pasta is zo’n beetje de publiekslieveling. Vooral jongeren eten graag pasta. Een groot nadeel van pastagerechten is dat er vaak veel te weinig groenten in gaan. Dat mag best een keertje, maar als je regelmatig pasta eet, is het toch beter om te proberen er meer groenten in te verwerken. Hieronder vind je een heerlijke verzameling met makkelijk te maken recepten voor pasta’s en verse pastasauzen waarin de tomaten in ieder geval een hoofdrol krijgen.
Pasta
Kalfsgehaktballetjes in romige tomatensaus met spinazie en mascarpone
Probeer dit recept van kalfsgehaktballetjes in romige tomatensaus maar eens, zeker weten dat het bij iedereen in de smaak valt.
Vegetarische spaghetti Bolognese
Bolognesesaus ken je als een saus met gehakt en spek. Maar wat nu als je geen vlees eet? Dan maak je vegetarische spaghetti Bolognese!
Macaroni bolognese, de baby eet ook mee
Doordeweeks wil iedereen graag makkelijk, maar ook lekker eten. Een grote pan met macaroni bolognese is dan een goed idee.
Lasagne bolognese (met bechamelsaus) om samen te delen
Een echte lasagne bolognese met een bechamelsaus en volop verse ingrediënten kost tijd, maar daar krijg je dan wel veel smaak voor terug.
Pastasauzen
Bolognesesaus maken doe je zo
Met deze zelfgemaakte saus heb je altijd een snelle maaltijd in huis. Perfect voor pasta, lasagne of ovenschotels.
Pastasaus van verse tomaten
Dit is geen sprookje, maar een makkelijk recept. Wij maken Pastasaus van verse tomaten en halen deze niet uit een pot. Super simpel, maar ook super lekker.
Fantastische ideeën om verse tomaten als bijgerecht te serveren
Je kunt heel makkelijk een gerecht opleuken met wat verse tomaten. Als je een stukje vis of vlees bakt, geef je er geroosterde tomaatjes bij. Cherrytomaatjes uit de oven is ook zo’n heerlijk idee. Ze worden echt heel zoet als je ze even roostert in de oven. En dan is er de Franse klassieker: ratatouille. Die bestaat niet alleen uit tomaten, maar hoort wel degelijk in dit rijtje thuis. En je kunt voor bij de pasta een heerlijke focaccia zelf bakken.
Sauzen met tomaat, van ketchup tot pizzasaus
In heel veel sauzen zijn tomaten een onmisbaar ingrediënt. Vrijwel alle rode sauzen hebben als bestanddeel tomaat. En die sauzen maak je natuurlijk zelf!
Andere gerechten met tomaat
Natuurlijk kun je de veelzijdige groente ook inzetten in ontelbare andere gerechten. Kijk eens bij onderstaande recepten of er iets voor je bij zit.
Spaghetti met gehaktballetjes; eerlijke en pure smaken
Echt iedereen lust graag spaghetti met gehaktballetjes. De saus van verse tomaten is heerlijk licht en puur van smaak.
Aardappelgratin met tomaat en mozzarella
Smaakvolle aardappelen, verse tomaten en romige mozzarella. Een aardappelgratin met tomaat en mozzarella is een smaakexplosie.
Griekse garnalen; een lekker spicy visgerecht
Als je van spicy eten en van grote garnalen houdt dan is dit jouw gerecht. Griekse garnalen in een heerlijk, pittige tomatensaus, met feta!
Huevos à la Flamenca
Een populair gerecht onder de Spanjaarden, dat is Huevos à la Flamenca, oftewel eieren, groente en aardappels uit de oven. Kleur op je bord!
Kip gestoofd in tomatensaus
Serveer, in plaats van gebraden kip, eens deze kip gestoofd in tomatensaus. Het stoven in saus levert heel veel smaak op.
Vegetarische tomatencurry
In een curry hoeft zeker niet altijd vlees of vis te zitten om een lekker gerecht te zijn. Proef deze vegetarische tomatencurry maar eens!
Tex-Mex rijstovenschotel; vegetarisch comfortfood
Ovenschotels hoeven niet speciaal met aardappels gemaakt te worden. Met rijst maak je een lekkere, vegetarische Tex-mex rijstovenschotel.
Roerei met tomaat
Een ei bij ontbijt of lunch is altijd lekker, een leuke afwisseling is dit roerei met tomaat en ui. Goedkoop, simpel en heel erg lekker.
Een stukje geschiedenis over tomaten
De tomaat komt oorspronkelijk uit het Andesgebergte in Zuid-Amerika. De Spaanse ontdekkingsreizigers brachten de tomatenplant rond 1150 naar Europa. Niet om de vruchten op te eten, maar als sierplant. Al snel nadat de Spanjaarden de tomatenplanten meebrachten, werd de tomatenplant ook in Nederland geïntroduceerd. Aangezien de Nederlanders de plant erg verdacht vonden en dachten dat de bessen van de plant giftig moesten zijn, werd het beschouwd als een sierplant. Op zich was dit niet heel erg verkeerd gedacht, want zolang tomaten nog groen zijn bevatten ze de giftige stof tomatine. Dit gif verdwijnt als de tomaat rijp is.
De tomaat zag erin die tijd heel anders uit dan wat tegenwoordig als een standaard tomaat wordt beschouwd. De vruchten waren geel en hadden het formaat van de huidige cherrytomaat. Pas later werden de tomaten door kruisen en selecteren van planten, rood van kleur en groter van formaat.
In Zuid-Europa verschijnt de tomaat dan al wel op het menu. De tomaat wordt daar pomme d’amour, liefdesappel genoemd. En in Italië pomodori, gouden appel. Goud, omdat ze toen nog geel waren! Pas in de 19e eeuw is het noorden van Europa ook zo ver dat de tomaat omarmd wordt als groente. Wel uitsluitend gekookt, in sauzen en soepen, want tja, stel dat ze toch giftig zijn. Uiteindelijk rond 1900 wordt de tomaat ook in Nederland gegeten, en jawel, in Nederland eet men ze rauw!
Lees ook:
Coeur de Boeuf Tomaten – Een bezoekje bij een trotse teler
De Coeur de Boeuf is een heerlijke tomaat. Geteeld bij Autenta tomaten of 't Brook BV in Koningslust (Limburg) Een tomaat die een ereplekje verdient.
Lans Tomaten; Lekker Tafelen op bezoek bij de teler
Een kijkje achter de schermen bij Lans tomaten in Zeeland. Inclusief een complete lunch in de kassen, natuurlijk met tomaatjes. Foto bezoekverslag
Vruchtgroenten; proef de kleurrijke zomer
Heb jij wel eens gehoord van vruchtgroenten? Tomaten, komkommers, courgettes, zijn dat nou groenten of vruchten? We vertellen je alles!
