Tomaten, de zon op je bord! – Het is de meest gegeten groente in Nederland! Alleen is tomaat geen groente, maar een vrucht en daarom wordt het een vruchtgroente genoemd. In Nederland zie je op de markt en in de winkels vooral de gewone, rode, ronde tomaat, de trostomaat, de vleestomaat, de pruimtomaat of pomodori, en natuurlijk de kleine snacktomaatjes en cherrytomaatjes of kerstomaatjes. Er worden behalve die soorten echter veel meer soorten geteeld. Gele, groene, oranje, gevlekte tomaten en dat in alle soorten, maten en prijsklassen. Wat is nu het verschil tussen al die soorten?
Tomaten in allerlei kleuren, soorten, maten en smaken … en prijzen!
Als je nu in een groentewinkel, een supermarkt of op de markt komt, dan vind je daar tomaten in allerlei kleuren, maten, soorten en smaken. Welke ga je kiezen? En kies je op smaak, op kleur, of formaat? Wat ga je ermee doen? In de soep, de saus of de salade? Als gezonde snack voor je kinderen, of voor jezelf, of maak je er een lekkere borrelhap van? Allemaal dingen die invloed kunnen hebben op welke keuze in tomaten je maakt.
Wat ook een factor is die vaak meespeelt in de keuze die je maakt, is de prijs. Natuurlijk heeft de prijs van groenten en fruit te maken met vraag en aanbod. En ook speelt het seizoen en de herkomst (import of Hollands) een rol.
Als je eens goed rondkijkt, dan zie je dat de prijzen onderling enorm kunnen verschillen. Ook als ze afkomstig zijn uit hetzelfde land. Soms is de kiloprijs van de ene soort zes keer zo hoog als van een andere soort. Dat heeft ook te maken met dat ‘gewonere’ soorten als de gewone tomaat en trostomaten vaak in bulk geteeld worden en de meer bijzondere soorten vaak wat kleinschaliger. Ook de opbrengst per hectare is een belangrijke factor in de prijs. Een teler zal sneller geneigd zijn te kiezen om een door de inkopers veel gevraagd product te telen, want dat betekent een grotere afzet. Dat wil overigens niet zeggen dat de telers daar dan ook een betere prijs voor krijgen. Inkopers willen gewoon de laagste prijs en een gegarandeerde aanvoer.
Het is wel jammer dat hierdoor de soorten als bijvoorbeeld de Coeur de Boeuf, die vaak ook smakelijker zijn, minder makkelijk te vinden zijn. Dus, mocht je ze wel zien liggen, koop die dan eens. Want je doet jezelf een plezier met een lekkere smaakvolle tomaat, en je steunt mogelijk een kleinschaliger teeltbedrijf.
Kopen en bewaren
Als je tomaten gaat kopen, bedenk dan eerst wanneer je ze wilt gaan eten. Wil je ze op de dag van aankoop eten, let er dan op dat de tomaten een mooie rode kleur hebben, maar nog wel een vaste structuur en niet al heel erg zacht zijn. Tomaten die nog erg hard, en licht van kleur zijn, zijn nog niet rijp en de smaak en de aroma’s moeten Kijk ook naar het velletje, dat moet glad zijn en geen vlekken hebben. Als je tomaten gaat kopen en je wilt ze niet direct eten, houd er dan rekening mee dat tomaten nog verder rijpen op kamertemperatuur. Inderdaad, kamertemperatuur. Tomaten bewaar je niet in de koelkast! Als ze al behoorlijk rijp zijn, dan is een koelere plaats als een kelder een goede plek om ze te bewaren. Je kunt niet al te rijpe exemplaren ongeveer een week bewaren.
Recepten met tomaten
Het hele jaar de zon op je bord!
Tomaten zijn heel erg veelzijdig en je kunt ze dan ook inzetten in veel meer gerechten dan in de sla of in de pastasaus. De manieren om de groente klaar te maken zijn ontelbaar, zeker doordat je ze zowel rauw als warm kunt eten. Bij een warme bereiding staat vaak in het recept dat je de tomaten van tevoren dient te ontvellen. Wil je weten hoe je dat het makkelijkst en het snelst doet? Kijk dan eens naar ons kookschoolartikel over het ontvellen van tomaten! Uiteraard krijg je ook nog een aantal heerlijke recepten!
Handig!
Tomaten op brood
Met tomaten op brood kun je oneindig variëren. Van heel eenvoudig, tot meer uitgebreid, tomaten zijn altijd lekker op je boterham!
Focaccia met olijven en rozemarijn of met tomaatjes
Zelf een focaccia maken is leuk en lekker. Probber deze focaccia met olijven of de focaccia met tomaten. Voel jezelf een "echte" Italiaan.
Geroosterde tomaatjes uit de hapjespan
Maak in no-time de lekkerste geroosterde tomaatjes in de hapjespan. Iedereen zal denken dat je uren in de keuken hebt gestaan.
Cherrytomaten uit de oven; met mediterrane kruiden
Geniet maximaal van cherrytomaten met mediterrane kruiden, uit de oven. Eenvoudig te maken, super van smaak en gezond.
Tomatensalades; de lekkerste recepten
Tomatensalades zijn heerlijk en makkelijk te maken. Je kunt er heerlijk mee variëren door het gebruik van andere ingrediënten.
Collezione met courgette, tomaatjes en paprika
Een keer geen penne of tagliatelle maar collezione met courgette, tomaatjes en paprika. Een heerlijke grove pasta met lekker veel groente.
Tomatensoep, warm en koud!
Wie houdt er nu niet van tomatensoep? Er bestaan zoveel soorten tomatensoep, al dan niet gecombineerd met andere ingrediënten. Er zit voor iedereen wel iets lekkers bij. In de winter bijvoorbeeld een heerlijk verwarmende maaltijdsoep, in de zomer een verfrissende koude soep!
Tomatensoep recepten
In veel eetculturen vind je wel een soep gemaakt van tomaten. De variaties zijn dan ook eindeloos. De fijnste tomatensoep recepten op een rij
Je kunt zo ook vullen!
Tomaten zijn ook bij uitstek geschikt om te vullen. En wat je er dan in doet? Dat kan van alles zijn… vlees, vis, kaas, een rijst of couscousmengsel, een salade, eigenlijk alles wat jij lekker vindt. En ook hier kun je kiezen voor zowel een warme als een koude bereiding, afhankelijk van de gekozen vulling. Kijk maar naar de voorbeelden.
Gevulde vleestomaten met avocado mozzarella salade
Maak eens gevulde vleestomaten als voorgerecht of als lunch. Deze gevulde vleestomaten met een heerlijke frisse vulling waardeert iedereen!
Gevulde coeur de boeuf tomaat met couscous
Een gevulde coeur de boeuf tomaat is een aangename verrassing: wat zit die tomaat vol smaak! Vul de tomaten eens met een lekkere couscous.
Sauzen met tomaat, van ketchup tot pizzasaus
In heel veel sauzen zijn tomaten een onmisbaar ingrediënt. Vrijwel alle rode sauzen hebben als bestanddeel tomaat. En die sauzen maak je natuurlijk zelf!
Bolognesesaus maken doe je zo
Een bolognesesaus maken doe je in grote porties, deze basis saus in namelijk ideaal voor veel meer dan alleen spaghetti.
Tomatensaus als basis pizzasaus; eenvoudig recept
Een pizzasaus van verse tomaten is echt niet zo moeilijk en maakt je pizza wel gezonder. Ontdek hoe je pizzasaus van verse tomaten maakt.
Andere gerechten met tomaat
Natuurlijk kun je de veelzijdige groente ook inzetten in ontelbare andere gerechten. Kijk eens bij onderstaande recepten of er iets voor je bij zit.
Lasagne bolognese (met bechamelsaus) om samen te delen
Een echte lasagne bolognese met een bechamelsaus en volop verse ingrediënten kost tijd, maar daar krijg je dan wel veel smaak voor terug.
Penne all’arrabbiata; echt hete pasta
Een lekker pittige pastaschotel? Penne all'arrabbiata is het gerecht dat je dan moet maken. De stoom komt uit je oren!
Ravioli Caprese
Deze eenvoudige Ravioli Caprese is superfris van smaak en is als een kleine Italiaanse vakantie op je bord!
Tian; een gratin in Provençaalse stijl
Een Provençaalse tian is een ovengerecht dat bestaat uit verschillende laagjes groenten. Kleurrijk en het doet je verlangen naar de vakantie.
Vegetarische tomatencurry
In een curry hoeft zeker niet altijd vlees of vis te zitten om een lekker gerecht te zijn. Proef deze vegetarische tomatencurry maar eens!
Tex-Mex rijstovenschotel; vegetarisch comfortfood
Ovenschotels hoeven niet speciaal met aardappels gemaakt te worden. Met rijst maak je een lekkere, vegetarische Tex-mex rijstovenschotel.
Salade met halloumi, aubergine, kikkererwten en tomaten
Een combinatie van warme, knapperige elementen en verse groenten, dat is deze rucola salade met halloumi, aubergine en tomaten.
Kip tikka masala
Kip tikka masala, een grote schaal rijst en sperziebonen of kouseband. Of je serveert het lekker met naanbrood. Dit is echt Lekker Tafelen!
Spaghetti met gehaktballetjes; eerlijke en pure smaken
Echt iedereen lust graag spaghetti met gehaktballetjes. De saus van verse tomaten is heerlijk licht en puur van smaak.
Tomaten, een stukje geschiedenis
De tomaat komt oorspronkelijk uit het Andesgebergte in Zuid-Amerika. De Spaanse ontdekkingsreizigers brachten de tomatenplant rond 1150 naar Europa. Niet om de vruchten op te eten, maar als sierplant. Al snel nadat de Spanjaarden de tomatenplanten meebrachten, werd de tomatenplant ook in Nederland geïntroduceerd. Aangezien de Nederlanders de plant erg verdacht vonden en dachten dat de bessen van de plant giftig moesten zijn, werd het beschouwd als een sierplant. Op zich was dit niet heel erg verkeerd gedacht, want zolang tomaten nog groen zijn bevatten ze de giftige stof tomatine. Dit gif verdwijnt als de tomaat rijp is.
De tomaat zag erin die tijd heel anders uit dan wat tegenwoordig als een standaard tomaat wordt beschouwd. De vruchten waren geel en hadden het formaat van de huidige cherrytomaat. Pas later werden de tomaten door kruisen en selecteren van planten, rood van kleur en groter van formaat.
In Zuid-Europa verschijnt de tomaat dan al wel op het menu. De tomaat wordt daar pomme d’amour, liefdesappel genoemd. En in Italië pomodori, gouden appel. Goud, omdat ze toen nog geel waren! Pas in de 19e eeuw is het noorden van Europa ook zo ver dat de tomaat omarmd wordt als groente. Wel uitsluitend gekookt, in sauzen en soepen, want tja, stel dat ze toch giftig zijn. Uiteindelijk rond 1900 wordt de tomaat ook in Nederland gegeten, en jawel, in Nederland eet men ze rauw!
Lees ook:
Coeur de Boeuf Tomaten – Een bezoekje bij een trotse teler
De Coeur de Boeuf is een heerlijke tomaat. Geteeld bij Autenta tomaten of 't Brook BV in Koningslust (Limburg) Een tomaat die een ereplekje verdient.
Lans Tomaten; Lekker Tafelen op bezoek bij de teler
Een kijkje achter de schermen bij Lans tomaten in Zeeland. Inclusief een complete lunch in de kassen, natuurlijk met tomaatjes. Foto bezoekverslag
Vruchtgroenten; proef de kleurrijke zomer
Heb jij wel eens gehoord van vruchtgroenten? Tomaten, komkommers, courgettes, zijn dat nou groenten of vruchten? We vertellen je alles!
