Vraag je het aan een echte wijnkenner, dan krijg je vaak een verhaal vol vaktermen zoals terroir expressie, rijke tannines en fermentatieprocessen. Zeker Interessant, maar laten we het vooral begrijpelijk en toegankelijk voor iedereen houden. Wijn is in de basis druivensap dat een spannend avontuur met gist heeft beleefd.
En dat avontuur is precies wat wijn zo bijzonder maakt.
Wat is wijn precies?
Om het eenvoudig uit te leggen: wijn is druivensap waarin de aanwezige suikers zijn omgezet in alcohol. Dat gebeurt tijdens de vergisting. Tijdens dat proces ontstaan er ook allerlei geur- en smaakstoffen. Mede dit proces geeft wijn zijn karakter en zorgen ervoor dat je in het ene glas citrus ruikt en in het andere juist kersen of kruiden.
Dat is meteen het verschil met gewoon druivensap. Bij wijn is het sap vergist en bevat het alcohol. De geur en smaak worden mede bepaald door de druivensoort, de plek waar die druiven groeien en de beslissingen die de wijnmaker maakt.
Welke druiven worden er gebruikt?
Voor wijn worden speciale druiven gebruikt. Niet de grote, sappige druiven uit de supermarkt. Vaak hebben deze druiven meer suiker en komen ze van de “Vitis Vinifera” familie (Latijnse benaming voor druivenplant). Die suikers zijn belangrijk, want daar maakt de gist later alcohol van.
Er bestaan duizenden soorten wijndruiven. Bekende namen zijn Chardonnay, Merlot en Sauvignon Blanc. Maar er zijn nog veel meer druivenrassen waar prachtige wijnen van worden gemaakt. Juist die onbekende namen maken het ontdekken van wijn zo leuk.
Hoe wordt wijn gemaakt?
Het proces van wijn maken is eigenlijk heel overzichtelijk.
Eerst worden de druiven geoogst. Soms met de hand, soms met machines, afhankelijk van het wijnhuis en het land van herkomst. Daarna worden de druiven geperst. Bij witte wijn wordt het sap direct van de vaste delen (pitjes en schilletjes) gescheiden. Bij rode wijn blijven de schillen juist bij het sap om kleur en extra smaak te geven.
Dan volgt het belangrijkste deel. Tijdens de vergisting eten gisten de suikers op en zetten deze om in alcohol. Tegelijk ontstaan er geuren en smaken die je later in de wijn terugvindt.
Na de vergisting rijpt de wijn. Dat kan in stalen tanks zijn, in houten vaten of in grote aardewerken kruiken. De keuze van de wijnmaker heeft veel invloed op de uiteindelijke smaak. Als de wijn klaar is, wordt hij gebotteld en is hij klaar om te drinken.
Wat zit er eigenlijk in je glas?
Wijn bestaat grotendeels uit water. Daarnaast bevat het alcohol, meestal tussen de elf en veertien procent, afhankelijk van de druif en de stijl van de wijn. Verder vind je in wijn zuren die zorgen voor frisheid, verschillende geur -en smaakstoffen en soms nog een klein beetje restsuiker. Een “droge wijn” is een zoet indicatie. Proef je geen waarneembaar suiker? Dan is de wijn droog. In zoete wijnen blijft juist wat suiker over, wat zorgt voor een zachtere en vollere smaak.
En hoe zit het met alcoholvrije wijn?
Dat is een interessante kwestie. Echte wijn bevat alcohol. Alcoholvrije wijn is meestal vergiste wijn waarvan achteraf de alcohol is verwijderd. Op het etiket staat dan vaak dat het om gedealcoholiseerde wijn gaat.
Er bestaan ook dranken die zichzelf wijn noemen maar nooit vergist zijn. Daarover verschillen de meningen flink. De één vindt dat je het geen wijn mag noemen, de ander vindt het een prima alternatief. In veel landen mag wijn pas officieel wijn heten als het van alleen vergist druivensap gemaakt is en dus alcohol bevat.
Waarom smaakt de ene wijn naar citrus en de ander naar kersen?
Dat heeft met verschillende factoren te maken. Allereerst met de druivensoort. Elke druif heeft een eigen smaakprofiel. Daarnaast is de plek waar de druif groeit van grote invloed. Denk aan het klimaat, de bodem en de hoeveelheid zonlicht.
Ook de keuzes van de wijnmaker spelen een belangrijke rol. Laat hij de wijn rijpen in houten vaten of kiest hij voor een roestvrijstalen tank? Hoe lang schilcontact heeft het sap? Worden verschillende druivensoorten met elkaar gemengd of niet? Al deze factoren samen bepalen hoe jouw glas wijn ruikt en smaakt.
Wijn is druivensap met een verhaal
Of je nu een frisse witte wijn bij een salade drinkt of een stevige rode bij een stoofpotje, wijn is gemaakt om van te genieten. Het gaat niet om moeilijke termen of wie de duurste fles op tafel zet. Waar het om draait, is wat jij lekker vindt.
Hoe meer je proeft en ontdekt, hoe leuker het wordt. Want achter elke fles zit een verhaal. Van een druif die in de zon heeft gerijpt tot een wijnmaker die met zorg en aandacht zijn wijn heeft gemaakt.
Dus de volgende keer dat je een fles opent, weet je dat je meer in handen hebt dan zomaar een drankje.
Proost op het volgende avontuur in je glas.
