Oranjebitter zelf maken in een handomdraai!
Dit is een echt koningsgezind drankje
De oorsprong van oranjebitter is, zoals van veel drankjes, niet zeker te zeggen. In de 16e en 17e eeuw kwamen scheepsmedicijnen tegen de beruchte scheurbuik op de markt. Dit waren vaak mengsels van citrusvruchten met jenever. Ook toen was namelijk al bekend, dat citrusvruchten veel vitamine C bevatte en zo dus scheurbuik konden tegengaan. Citrusvruchten waren toen al in Nederland te krijgen. De naar Nederland gevluchte Portugese joden verhandelden ze vaak. Zij hadden immers nog veel contacten in Spanje en Portugal. De alcohol hielp om het bittere vruchtensap naar binnen te krijgen en zorgde ervoor dat de vruchten langer meegingen. Dit drankje was de voorloper dus van onze huidige oranjebitter.
De verbondenheid met de Oranjes, is waarschijnlijk ontstaan in de 17e eeuw, nadat er een oranje drankje werd ontwikkeld ter ere van Frederik Hendrik, de stedendwinger. Bij de kroning van Koning Willem I in 1814, is het drankje opnieuw geïntroduceerd en vanaf de kroning van koningin Wilhelmina, was het drankje niet meer weg te denken bij koninklijke vieringen.
Bittertjes zijn oorspronkelijk drankjes op basis van jenever of brandewijn waar een kruiden of vruchtenmengsel aan toe is gevoegd en minder dan 100 gram suiker per fles. Oranjebitter dankt zijn bitterheid bovendien aan het feit dat er bittere sinaasappels voor worden gebruikt, oftewel pommenansen (van het Franse ‘pomme-orange’, appeltjes van oranje). Het is een destillaat en dat betekent dat brandewijn, vruchten(schillen) en specerijen in een ketel worden verhit tot 80 graden, waarna de alcohol verdampt. De dampen slaan neer en geven een drankje van ongeveer 80% alcohol. Het proces van destilleren wordt enkele malen herhaald, waarna er suiker en water aan worden toegevoegd. Dat is thuis natuurlijk niet gemakkelijk na te maken. Ik pretendeer dan ook niet dat deze zelfgemaakte oranjebitter echt te vergelijken valt met de gedistilleerde oranjebitter die in de winkels te koop is, maar dit smaakt ook prima.
Het is niet heel erg lastig om te maken en een bijkomend voordeel is, dat het ook in een middag te maken valt. De meeste thuismaak-recepten die je op internet tegen komt verlangen dat je de ingrediënten eerst nog 3 weken in een fles op smaak laat komen, waarna je de boel moet filteren en pas kunt drinken. Ook dat hoeft niet bij dit recept. Ik ben dan ook best trots op dit zelfbedachte recept.
Oranjebitter zelf maken in een handomdraai!
Nodig voor ongeveer een fles (0,7 liter) oranjebitter:
- 2 bittere sinaasappels (en anders: een gewone sinaasappel, een mandarijn en een citroen)
- 1 gewone sinaasappel
- 1 citroen
- 1 limoen
- 2 mandarijntjes
- 1 flinke theelepel anijszaadjes
- 6 à 7 kardemompeulen
- +/- 100 gram suiker
- ongeveer 0,5 dl brandewijn
- eventueel een plukje saffraandraadjes
Schil van alle citrusvruchten wat dunne schilletjes af. Doe de schillen in een pannetje. Pers alle citrusvruchten uit en doe ze mét de pitjes in het pannetje. Voeg nu de anijszaadjes, kardemom en suiker toe en zet op een zacht vuurtje. Wil je een mooie diepe oranjekleur? Gebruik dan ook nog wat saffraandraadjes.
Laat het mengsel 30 minuten op een zacht vuurtje warm worden en laat dan afkoelen. Laat nog een paar uur staan om de smaken in te laten trekken. Proef of alles naar smaak is.
Leg een oude, maar schone (thee)doek in een zeef en giet het mengsel erdoor. Vang het vocht op, bijvoorbeeld in een waterkan, dan kun je het later gemakkelijker in een fles gieten.
Dit doorsijpelen kan nog best een tijdje duren (een uur misschien). Schraap af en toe met een lepel over het doek om de doorstroom te bevorderen. Wring op het laatst de doek nog uit, zodat je ook het laatste kostbare vocht kunt gebruiken.
Giet het sap in een schone fles, vul aan met brandewijn en geniet!