Captain’s dinner – Het captain’s dinner is een traditioneel gerecht dat nog stamt uit de tijd dat de VOC en de Engelse handelscompagnieën actief waren. De schepen waren vaak lang. Dat betekende dat er voedsel voor langere tijd moest meegenomen. De schepen van toen waren natuurlijk niet net als tegenwoordig uitgerust met koelkasten en diepvriezers, dus er werd vooral lang houdbaar voedsel meegenomen. Op het menu stonden dan dingen als scheepsbeschuit, peulvruchten en gezouten spek. Er heerste een duidelijke hiërarchie aan boord en dat was uiteraard ook terug te zien in de maaltijden. De kapitein kreeg zoals je kunt verwachten de beste en meer smaakvolle maaltijden. Maak kennis met het captain’s dinner!
Wat is een captain’s dinner?
In de tijd van de VOC was het captain’s dinner dus de wat luxere maaltijd die de kapitein van het schip te eten kreeg. Zijn maaltijd bestond dan uit gekookte kapucijners, gezouten spek, aangevuld met ingemaakt tafelzuur en mosterd. In de moderne tijd wordt dat beschouwd als een eenvoudige maaltijd, toen lag dat, zeker op een schip dat langdurig op zee was, een beetje anders. Ook die maaltijd werd bereid uit lang houdbare ingrediënten, maar het was toch net allemaal een beetje luxer en smakelijker dan wat de bemanning te eten kreeg.
Wat verder in de geschiedenis kreeg het captain’s dinner een wat andere betekenis. Op veel passagiersschepen, onder andere die van de beroemde Holland Amerika lijn, werd tijdens het maken van de trans-Atlantische oversteek, op de eerste en de laatste avond van de overtocht, door de kapitein in de eetzaal gedineerd tussen de gasten. De belangrijkste gasten waren dan zijn tafelgenoten. Bij dit captain’s dinner ging het er een beetje luxer aan toe dan bij de VOC. De tafels werden prachtig gedekt, en de gasten verschenen in avondkleding aan tafel. Het menu bestond vanzelfsprekend uit meerdere gangen, maar een gerecht met kapucijners was er zeker altijd een onderdeel van.
Ook tegenwoordig worden er op veel grote cruiseschepen nog wel captain’s dinners georganiseerd.
Het captain’s dinner aan jouw eigen eettafel
Wat is er nu leuker dan om je eigen captain’s dinner aan je eigen eettafel te organiseren? Je zet er een lekkere en voedzame maaltijd mee op tafel. En je hebt er een mooi verhaal bij om aan tafel te vertellen. Het is geen ingewikkelde maaltijd en de ingrediënten zijn niet kostbaar. Dat maakt een captain’s dinner dan ook een heel geschikte maaltijd om aan een wat groter gezelschap te serveren. Als je alle bijgerechtjes in aparte schaaltjes serveert, dan heb je al snel een tafel vol. Iedereen neemt waar hij of zij zin in heeft. Zie gewoon als een soort ‘Hollandse rijsttafel’. Supergezellig toch?
Wat kun je allemaal serveren?
Je begint met de basis, en dat zijn vanzelfsprekend de kapucijners. Je kunt zelf kapucijners weken en koken, dat is het lekkerste. Maar we begrijpen het ook als je in dit geval voor blikken kiest. Het scheelt je een hoop tijd, en eerlijk gezegd zijn ze een stuk makkelijker te vinden dan de gedroogde soort. Ga uit van ongeveer 250 à 300 gram gekookte kapucijners per persoon. Dit is ongeveer 100 gram gedroogde, mocht je die gaan gebruiken. Besef ook dat de hoeveelheid bijgerechten invloed heeft op hoeveel peulvruchten er worden gegeten. Breng de kapucijners op smaak met bijvoorbeeld bonenkruid, of wat knoflook en een rode chilipeper. En wat gebakken uien of prei zijn ook lekker om aan de peulvruchten toe te voegen, of om er los bij te geven. Maar doe vooral wat je zelf lekker vindt. Er is geen vast recept voor een captain’s dinner.
Wat serveer je dan als bijgerechten bij een captain’s dinner? Je kunt kiezen om er wat aardappels bij te koken, maar rijst kan ook prima. Je kunt het jezelf ook makkelijk maken en er grof, boeren, volkorenbrood en gezouten roomboter bij geven.
Er werd traditioneel gezouten spek bij dit gerecht gegeten. Dat is er heerlijk bij, dus zet dat vooral op tafel. Je kunt dit eventueel vervangen door uitgebakken bacon. Ook gehaktballetjes, of pekelvlees in dikke plakken passen heel goed in een captain’s dinner. Maar over traditioneel Hollands eten gesproken, wat denk je van een in plakjes gesneden rookworst? Dat is een geweldige combinatie. Wel een verse rookworst kopen, en geen lang houdbare fabrieksworst. Het verschil in smaak en kwaliteit is enorm. Je moet hem een minuut of 20 wellen in heet water, maar dat heb je er voortaan zeker voor over als je het verschil hebt geproefd.
Ook worden er wel gekookte rode bieten bij het captain’s dinner gegeten. Die serveer je dan warm. Houd je van zoet? Maak er dan eens in boter gebakken appelschijven met een beetje honing bij. Appelmoes doet het ook altijd goed, zeker als je kleine eters aan tafel hebt.
Maar natuurlijk mag vooral het traditionele, ingelegde tafelzuur niet ontbreken. Een schaaltje zoetzure augurkjes, een schaaltje zilveruitjes of Amsterdamse uien, en schaaltjes mosterd en piccalilly horen ook op tafel.
Wees creatief en voeg vooral ook ingrediënten of bijgerechten toe waarvan jij vindt dat ze er lekker bij smaken.
Je kunt ook variëren met de peulvruchten. In plaats van gewone kapucijners kun je velderwtjes (dit zijn jonge kapucijners) kiezen, of als je er aan kunt komen, grauwe erwten.
Je ziet hoe leuk het kan zijn om af en toe een captain’s dinner te serveren. En het is meteen een goede reden en een bijzondere manier om eens wat vaker peulvruchten op tafel te zetten. Sommige tradities verdienen het om in ere te worden gehouden!
Peulvruchten; voedzaam, gezond en vooral lekker
Iedereen kent ze, maar niet iedereen eet ze. We hebben het over peulvruchten. En die mogen best wel eens vaker op tafel verschijnen!
Wat een inspirerend en duidelijk artikel. Dank!
Fijn dat je het artikel op prijs stelt, Florina, het is inderdaad bedoeld om te inspireren.