Balkenbrij, weten we uberhaupt allemaal wat het eigenlijk is? Degene die het wel weten maar niet eten hebben er vaak een apart gevoel bij. Dat wordt gemaakt van…… Nee hoor, nauwelijks meer. Vroeger wel ja, maar de moderne is anders. Eet je wel eens een frikandel? Lees gauw verder en ontdek balkenbrij opnieuw.
Balkenbrij is een typisch Nederlandse vleeswaren. We hebben het wel eens over vergeten groenten, maar deze valt wat ons betreft onder de vergeten vleeswaren. En iets wat vergeten is moet je opnieuw ontdekken toch? Vroeger werd Balkenbrij alleen gemaakt in de slachtmaand. November (winterkost dus) was de tijd dat half Nederland balkenbrij at. Half Nederland ja, want het wordt behoorlijk regionaal gegeten. Vooral op plaatsen waar varkensvlees voor handen was, en waar boekweit goed groeit. Opvallend is dat vooral de oostkant van Nederland de Balkenbrij kent. Limburg, Brabant, Gelderland, Overijssel en Twente zijn de belangrijkste regio’s. Leuk om te weten is ook dat al deze regio’s hun eigen variant hebben. Er is er niet één hetzelfde. Vooral wanneer je het niet zo breed had was Balkenbrij een uitkomst.
Restjes, voorkom verspilling!
Balkenbrij is rest vlees. Hey, leuk, dat is toch zo populair tegenwoordig? Vroeger gebruikte men daar varkenskop en andere ingewanden voor. Tegenwoordig is het gewoon gemalen restvlees. Dat restvlees wordt gebonden met boekweitmeel en op smaak gebracht met rommelkruid. Het klinkt allemaal een beetje vaag. Maar neem de frikandel. Dit is ook restvlees gebonden met bloem. Daar eten we er jaarlijks velen van. Tijd om balkenbrij opnieuw te ontdekken.
De moderne versie van Balkenbrij
Moderne Balkenbrij bestaat uit varkensvlees, spekjes en lever in een bouillon van mager vlees. Dit geheel wordt gekruid en gebonden met boekweitmeel. Op rookworst.eu kun je deze balkenbrij gewoon online bestellen. Ze is mooi stevig van structuur en kruimelt niet in de pan.
Zelf doen? Dit zijn de verhoudingen:
500 gram varkensvlees, 500 gram spekblokjes, 1 kilo lever, 3 liter water, 1 kilo boekweitmeel, 4 eetlepels rommelkruid, zout en peper.
Naar rommelkruid moet je misschien even zoeken, maar wie zich er in verdiept komt er zeker aan!
Natuurlijk hebben we het voortouw genomen. Ook bij ons zat dit niet in ons opvoedingspakket. Maar, wie niet waagt….. Balkenbrij vond ik wat meelderig van smaak. Het boekweitmeel. Niet lekker om zo te eten, hier moet echt iets bij. Stroop is gangbaar, en vooral met appelstroop is het erg lekker. De absolute topper vonden wij de balkenbrij met onze homemade mineola gelei. Heeft iemand andere ideeën, wij horen ze graag!
Combinaties, durven en doen
Bekend is vooral de combinatie met stroop (lees ook appelstroop). Een mooie moderne variant is die met cranberry compote. Dit soort fruitige compotes zijn er natuurlijk veel meer. Wie het aandurft zou weer eens balkenbrij moeten eten en de mogelijkheden ontdekken. Jammen, Gelei’s maar ook met peer, rozijnen of appel. Ook hier geldt weer: Durf te combineren!
Zo bak je Balkenbrij:
De balkenbrij wordt aan een stuk geleverd. Snijd deze in plakken en haal ze door de bloem. Bak ze om en om bruin. Serveer met brood en een cranberrycompote.
Wie meer wil weten over de geschiedenis, gebruiken en smaken van Balkenbrij verwijzen we graag door naar balkenbrij.nl. Een niet al te moderne website, maar wel erg leuk om te lezen! Klik ook eens door naar hun facebookpagina en lees over het ontstaan van het Balkenbrij boek.
Balkenbrij met suiker is heerlijk en krantjes erin vind ik persoonlijk het lekkerst
Ik woon in Frankrijk maar had tijdens mijn vakantie de gelegenheid echte balkenbrij met varkensbloed te proeven in Geleen…super origineel en zo lekker. Wie heeft er een echt authentiek recept voor mij om hier deze balkenbrij te maken.
Met dank.
Een Limburg-fan voor lekker eten en koken
Oei dat is een lastige denk ik maar we gaan ons best doen om er één voor je te vinden ?
Probeer het eens met worteljam, ook heel erg lekker vooral bij Hollandse hutspot
Wat een leuk idee Rob, die gaan we zeker een keer proberen.
Vroeger maakten we zelf de balkenbrij, zoals het hoort met varkensbloed. We stonden om de beurt te roeren in de grote pot
totdat ma het dik genoeg vond, dan werd de pot afgedekt en moest de brij een nachtje rusten en afkoelen.
De volgende dag werd de brij aangesneden en gebakken, lekker op brood of zwart roggebrood. wat was dat smullen.
Maar nu tegenwoordig zie je die grijze liggen, nu die laat ik ook liggen, ik neem alleen de roze en snij en bak deze dan is het
weer smullen. (ik ben 67j.)
Prachtig artikel.
Helaas is de site van balkenbrij.nl niet meer actief.
Wellicht zul je die weg moeten halen.
Ik heb nooit bloem gebruikt om de balkenbrij heen, ga
ik toch eens proberen.
Bedankt voor het artikel
Groet,
Rob
waarom is mijn balkenbrij vaak te plakkerig
Even bloemen voor het bakken Willy, dan heb je echt geen last.
Balkenbrij. Ben er mee groot geworden zo gezegd. Nog elk jaar maakt mijn moeder van inmiddels 85 een grote portie en verdeeld het onder de kinderen en kleinkinderen. Maar wij zijn niet van de zoete variant. Nee bij ons komt er een lekkere klodder mosterd bij! Heerlijk!
Dit doet me denken aan mijn lagere school periode. De ouders van mijn vriendinnetje kwamen uit Venlo maar woonden nu in het midden van het land. Ik bleef daar wel eens eten en zo heb ik daar voor het eerst balkenbrij gegeten. Krokant gebakken met wat (appel?)stroop. Heerlijk vond ik het.
het recept voor rommelkruid 😉
Ook erg lekker met HP brown sauce.
Fris zuur met smaak van tamarinde en kruidnagel