Raclettekaas; voor het Zwitserse gerecht!? – In elke kaaswinkel kun je kaas kopen die wordt aangeduid als ‘raclettekaas’. Dit betreft (meestal)  een Zwitserse kaas, die makkelijk smelt en meestal wordt gegeten met aardappels, vleeswaren en augurken en zilveruitjes. De kaas wordt dan gesmolten op een raclette apparaat. Maar wist je dat raclette eigenlijk de naam van een gerecht is en niet van een kaas?
De geschiedenis van ‘raclette’ of ‘raclettekaas’
Lang geleden, toen de Zwitserse boeren met hun koeien de zomer hoog in de bergen doorbrachten, ontstond er een gerecht dat tegenwoordig met recht een van dé nationale gerechten van Zwitserland genoemd mag worden. Omdat de boeren soms wekenlang niet van de berg afkwamen, namen ze meel mee, waarmee ze platte broden bakten en kaas. Water en melk was genoeg beschikbaar en zo konden ze overleven op eenvoudige maaltijden. Het verhaal gaat, dat op een dag een van die boeren bedacht dat hij wel weer eens trek in een warme maaltijd had. Hij kwam op het idee om een stuk kaas aan een stok te prikken, en dit wat te laten smelten. Vervolgens schraapte hij met een mes wat van de gesmolten kaas af en deed dit op een stuk brood. En voilà … een nieuw gerecht was geboren! Of was het de raclettekaas die hier ontstond? De naam raclette is afgeleid van het Franse woord ‘racler’, wat in het Nederlands ‘schrapen’ betekent. Dit verhaal betekent dus ook dat raclette eigenlijk een zomergerecht is. Ondertussen wordt raclette, net als de kaasfondue, gezien als een wintergerecht. Veel mensen kennen het gerecht dan ook van hun wintersportvakanties in de Zwitserse en Franse Alpen.
Raclette, kaas of….?
In de loop van de tijd ontwikkelden de Zwitsers de kaas verder tot een kaas die speciaal geschikt is om te gebruiken bij raclette. Dat betekent onder andere dat de kaas niet draderig wordt als hij smelt. Wel zo handig bij het verwerken van de kaas en eten er van.
Sinds 1970 wordt er Zwitserland kaas verkocht onder de naam ‘raclettekaas’.
In 2004 kreeg deze kaas een beschermde oorsprongsbenaming. In dit geval betekende dat dat alleen raclettekaas die werd geproduceerd in het kanton Valais (Wallis) deze naam mocht voeren. Dit leidde tot een heuse raclette oorlog tussen de kantons. Want uiteraard waren een aantal kantons het niet eens met de claim van Valais dat raclette alleen afkomstig mocht zijn uit dat kanton.  Deze kantons, Graubünden, Fribourg en Bern vochten in 2005 de beslissing om alleen raclettekaas uit Valais te voorzien van een ‘appellation d’origine contrôlée’ aan. En met succes. De hoogste Zwitserse rechter bepaalde in 2007 dat raclette een gerecht is en geen kaas die die naam draagt. Dat betekent dat elke Zwitserse kaasproducent kaas mag produceren die hij ‘raclettekaas’ noemt. En sterker nog, ook elke kaasproducent buiten Zwitserland mag gewoon ‘raclettekaas’  op zijn verpakking zetten.
Kopen van Raclettekaas
Met dit verhaal willen we je duidelijk maken dat als jij raclettekaas gaat kopen, en je wilt echte Zwitserse kaas, je er op dient te letten dat het ook daadwerkelijk Zwitserse kaas is. De naam ‘raclettekaas’ zegt in deze dus niks. Nu zul je misschien denken, kaas is kaas, en als het smelt kan ik het gebruiken voor een raclette. Klopt, maar als jij wilt genieten van een echte Zwitserse raclette, koop dan toch maar gewoon Zwitserse raclettekaas. De melk van de koeien waarvan deze kaas is gemaakt, smaakt echt anders en kruidiger dan melk van Nederlandse of Deense koeien. Daarnaast trekt raclettekaas geen draden. Als je gaat racletten met een echt raclette apparaat, dan koop je kaas aan een stuk. Er wordt in Nederland ook raclettekaas in plakjes verkocht. Deze passen precies in het pannetje van een gourmetstel, en zo kun je ook racletten zonder dat je een raclette apparaat bezit.
Wat eet je bij een raclette?
Raclette is een vrij machtig gerecht. Reken per persoon ongeveer 200 gram kaas, voor kinderen of kleine eters wat minder. Serveer er gekookte of gepofte aardappelen bij. Verder een mooie schaal vleeswaren naar keuze, augurkjes en zilveruitjes horen er ook bij. Dit is de traditionele manier van racletten. Je kunt deze bijgerechten ook uitbreiden met wat rauwkost als stukjes paprika, kleine tomaatjes en stukjes komkommer. Uiteraard kun je er ook gewoon een lekkere salade bij serveren.
Wat doe je met restjes raclettekaas?
Raclette is een vrij machtig gerecht. De kans bestaat dus dat je kaas overhoudt. Omdat raclettekaas bedoeld is om te smelten kun je restjes prima opmaken in een ovenschotel, of doe het gewoon tussen je tosti.
