Aspergetelers vertellen (Twente en Noord-Holland)
Ik las dat Limburg in Nederland voor ongeveer 60% verantwoordelijk is voor het ‘witte goud’, dus waar zitten die andere 40% aspergetelers?
Aspergetelers vind je in heel Nederland! – Asperges komen niet alleen uit Limburg! Daarmee bedoel ik niet die uitgedroogde stengels die asperges genoemd worden en al een lange vliegreis uit bijvoorbeeld Peru achter de rug hebben. Ik bedoel daarmee asperges die in Nederland, in het seizoen, maar buiten Limburg geteeld worden. Ik las dat Limburg in Nederland voor ongeveer 60% verantwoordelijk is voor het ‘witte goud’, dus waar komt die andere 40% vandaan?
Noord Brabant is een goede tweede, maar overal in Nederland worden asperges geteeld. Sommige telen alleen de witte, sommige alleen de groene en soms beide soorten. Wat mij opvalt is dat het seizoen in het Noordelijk deel van Nederland vaak later start, maar dat elke teler die ik daar spreek vasthoudt aan de 24e juni. Het kan soms een paar dagen later zijn dat er gestopt wordt, maar dat is het maximum. Iedereen respecteert de periode die de plant nodig heeft om weer de rust en daarmee de energie te krijgen voor het volgende seizoen. Niet nog even een extra maandje meepakken omdat het weer zo lekker is en de asperges nog zo mooi groeien. Buiten dat zich dat het volgende jaar zeker zal wreken is het respect voor het seizoen onder iedereen zeer groot.
Iedereen respecteert de periode die de plant nodig heeft om weer de rust en daarmee de energie te krijgen voor het volgende seizoen.
De asperge van de koude grond, de echte seizoensasperge blijft een product dat zich niet laat dwingen. Is het voorjaar warm dan zien we ze eerder, blijft het wat kouder dan zullen we moeten wachten. We kunnen een beetje helpen met folie zodat het seizoen eerder kan beginnen (je hoort mij niet klagen hoor!), maar het blijft puur natuur, er is niets mis met even wachten. Het blijft nog steeds raar wanneer ik asperges zie met Kerst, alsof er niets anders te krijgen is in die periode. Die eerste asperges, in de lente, dat zijn voor mij de echte, dan is het voorjaar en komt die heerlijke zomer een stuk dichterbij.
Asperges uit Twente
Dat er bijzondere verhalen zitten achter de start van aspergetelers blijkt wanneer ik Gerrit Slaghekke uit het Twentse Bentelo spreek. Hij is ondertussen al 32 jaar aspergeteler, maar voor die tijd had hij alleen van zijn zus gehoord dat ze heel lekker waren. Nog nooit geproefd! Dat veranderde toen er een paar jongens uit het dorp stage in Limburg gingen lopen. Die kwamen enthousiast terug met het verhaal over de asperge en de directeur van de landbouwschool zag dat mooie product wel zitten. Hij riep een aantal (aanstaande) boeren bij elkaar en vertelde het verhaal van het witte goud.
De Twentse losse zandgrond, de zwarte esgrond zoals Gerrit mij vertelt, was perfect voor het telen van asperges. En met Duitsland op een steenworp afstand is er meteen een geweldige afzetmarkt om de hoek. De Limburgers vonden het maar niets die zwarte grond en geloofden er niet in, maar 15 boeren in de buurt namen de stap en gingen voor de asperges. Van de 15 zijn er na al die jaren 5 over, maar voor Gerrit is het nooit de vraag geweest of hij moest stoppen. Hij teelt zijn asperges nu zelfs op 3 plekken. Vorig jaar heeft hij nog een nieuwe machine aangeschaft, die door het maken van foto’s de asperges zelf sorteert naar de verschillende kwalificaties.
In Enschede, Bentelo en Hengevelde teelt Gerrit nu asperges. En op al die plekken is er direct na de start van het seizoen de mogelijkheid om verse asperges van Slaghekke Asperges te kopen. Hiervoor wordt zelfs gebruik gemaakt van een mobiele unit die direct naast het veld in Enschede wordt geplaatst. Kan je meteen zien waar de asperge vandaan komt. Verser dan vers!
Je hoeft niet altijd voor de dubbel AA super asperges te gaan. De kromme smaken net zo goed als de kaarsrechte!
Die is lekker en die ook!
Gerrit kan wel uren praten lijkt het, maar hij moet door, het seizoen staat op springen en de komende periode zit rust er niet in. Als laatste wil hij graag meegeven dat je niet altijd voor de dubbel AA super asperges hoeft te gaan. Die zijn mooi voor de horeca of wanneer je een etentje hebt, maar wanneer mensen hem vragen: “Welke is het lekkerst?”, dan antwoordt hij: “Die is lekker en die ook en die ook. De kromme smaken net zo goed als de kaarsrechte!”
Aspergetelers uit Noord-Holland
De broers Kay en Sem Broersen waren nog maar 17 en 19 jaar oud toen zij in de ‘asperge business’ stapten. Opgegroeid tussen de aardbeien die hun ouders telen, wilden de broers, ondanks dat zij nog studeerden, ook zelf aan de slag. Het liefst met iets iets dat qua seizoen ongeveer gelijk liep met de aardbei en wat ze grotendeels met z’n tweeën konden doen. Na het inwinnen van informatie en gesprekken met andere telers kozen de broers voor groene asperges. De grondsoort rond Warmenhuizen, waar Broersen Asperges zich bevindt, is niet geschikt is voor het maken van de ruggen die nodig zijn voor witte asperges. Groene asperges in volle grond werd het daarom, geen heuvel nodig!
Groene asperges van de volle grond. Geen heuvels nodig.
De broers, met opgedane kennis van asperges maar zonder machines bij de hand, riepen de hulp in van hun vriendengroep. In maart 2013 gingen, met hulp van die groep, de planten de grond in en in 2014 konden ze voor het eerst oogsten. Vanaf dat moment is de vriendengroep er ieder jaar weer bij om te helpen bij het oogsten. En terwijl er op andere plekken in Nederland de eerste asperges al door de folie prikten, lag hier op 27 maart nog een dun laagje ijs op het veld en moest er wat langer gewacht worden. Het seizoen van de groene asperge loopt niet anders dan de witte. Ook hier moet de plant herstellen en staat 24 juni als laatste oogstdag in de agenda. Ligt er ijs, dan begint het oogsten later, ook de groene asperge laat zich niet dwingen.
Ligt er ijs, dan begint het oogsten later, ook de groene asperge laat zich niet dwingen.
De broers hebben ondertussen niet stil gezeten en het asperge avontuur is een serieuze zaak geworden. De oppervlakte is verdubbeld en ongeveer 30 restaurants serveren de asperges van Broersen Asperges. De broers brengen ze gewoon zelf rond. Elke week komt er ook een kok op bezoek die geïnteresseerden laat zien en proeven wat er allemaal met de groene asperge te maken is. En dit jaar zal er voor het eerst 3 dagen een heus pop-up restaurant komen waarbij, hoe kan het ook anders, de hoofdingrediënten asperges en aardbeien zijn.
Asperge-automaat
Daarnaast zijn de broers aan het experimenteren met, ja toch wel, de witte asperge uit de kas, maar gekweekt in bakken. Het is een methode die blijkbaar in België al bekender is, maar in Nederland nog niet veel wordt toegepast. Ook werken de broers langzaam toe naar een biologisch product. Een voorbeeld hiervan is dat er al gebruik wordt gemaakt van biologisch afbreekbaar plastic. Er staat zelfs een heuse asperge-automaat in Warmenhuizen. Ben je in de buurt en heb je zin in asperges dan trek je gewoon wat asperges (of aardbeien) uit de automaat. Iedere dag van 7 tot 10 wordt de automaat gevuld, behalve op zondag. Dan moeten de mannen voetballen en worden de asperges uitgedeeld in de voetbalkantine. Vrienden moet je koesteren!
Er staat zelfs een heuse asperge-automaat in Warmenhuizen.
Ze zijn nu 21 en 23 jaar en tonen een grote passie voor hun product. Kay vindt het een schande dat de groene asperge die 2 weken onderweg is uit Mexico of Peru hetzelfde genoemd wordt als zijn product. “Niet te vergelijken en het is zo jammer dat mensen de smaak daarvan in hun achterhoofd hebben wanneer we het over groene asperges hebben!”. Hij daagt iedereen uit, die zegt dat de groene asperge geen smaak heeft, de echte verse één kans te geven. “Een beetje zout en olijfolie en dan zo in de oven of op de bbq! En het mooiste is dat de groene niet geschild hoeft te worden! Zo makkelijk, lekker en vooral vers kan het zijn!”